Akademik Veri Yönetim Sistemi
55. ULUSAL PSİKİYATRİ KONGRESİ, İstanbul, Türkiye, 23 - 27 Ekim 2019, ss.99
AMAÇ: Ketiapin, deliryum tedavisinde kullanılan düşük antikolinerjik etkiye sahip bir antipsikotiktir ancak ketiapinle ilişkili deliryum vaka raporları da bildirilmiştir. Bunlar sıklıkla ketiapinin yüksek dozda kullanılmasıyla ilişkilidir, herhangi bir hastalığa spesifik değildir. Bipolar afektif bozuklukta (BAB) karşımıza çıkan ve düşük dozda ketiapinin neden olduğu bir tek deliryum vakası bildirilmiştir. Biz de bu olgu bildiriminde, düşük doz ketiapinle ilişkili deliryum gelişen bipolar (tip II) bozukluk tanısıyla takip ettiğimiz vakamızı sunuyoruz.
OLGU: 49 yaşında erkek hasta; değersizlik, suçluluk duyguları, mutsuzluk, huzursuzluk, hayattan zevk alamama, uykusuzluk şikâyetleriyle başvurdu. Alınan anamneze göre; ailede ruhsal hastalık olmadığı, daha önce hareketlilik artışı, konuşma miktarında artış, kontrolsüz şekilde para harcama, yeni iş kurma gibi amaca yönelik etkinlik artışı, uyku ihtiyacında azalma şikâyetlerinin olduğu ancak hastaneye başvuru gerektirecek kadar şiddetli olmadığı; depresif şikâyetlerininse bir yıl önce başlayıp son 2 aydır artmış olduğu öğrenildi. Ruhsal durum muayenesinde hastanın; duygudurumu depresif, duygulanımı anksiyözdü, küçüklük sanrıları, psikomotor ajitasyonu ve insomniası mevcuttu. Hastanın önceki şikâyetleri hipomani dönemleriyle uyumlu bulundu. Hasta, BAB (tip II) depresif epizod öntanısıyla kliniğimize yatırıldı. Yatışının ilk gününde psikomotor ajitasyon nedeniyle lorazepam 2,5 mg/gün verildi. Ajitasyonunun gerilemesinin ardından lorazepam sonlandırıldı. Yatışının ikinci gününde uykusuzluk şikâyeti nedeniyle ketiapin 50 mg verildi. Hastada, başkabir ilaç alımı olmaksızın, ketiapin 50 mg almasından 4 saat sonra başlayan, gün boyu dalgalanma gösteren, bilinçte bulanıklık; dikkatte, farkındalıkta bozulma; yer, zaman yöneliminde kayıp; görme halüsinasyonu ile ilişkili davranışlar görüldü ve deliryum düşünüldü. Deliryuma neden olabilecek herhangi bir organik neden tespit edilmedi. Hastanın nörolojik muayenesi ve beyin MRG'si normaldi. Deliryum tablosu, ketiapin kullanımıyla ilişkilendirildi. Ketiapin tedavisi sonlandırıldı. Ek tedaviye gerek kalmadan deliryum bulguları hızla düzeldi. Takibinde olanzapin tedavisi düzenlenen hastada, benzer bir durum yaşanmadı.
TARTIŞMA: Bu olgu, ketiapinin deliryum tedavisinde kullanılmasına rağmen deliryuma neden olabileceğini göstermektedir. Üstelik düşük doz ketiapinin deliryumla ilişkisine dair nadir görülen bir vakadır. Ketiapinin düşük dozda deliryuma neden olması, muhtemel bazı bireylerde görülen yavaş metabolizör özellikle ilişkilidir. Genetik farklılıklar; enzim aktivitesini, dolayısıyla ilacın kan düzeyini ve yan etkilerini değiştirebilir. Bu olgu, düşük doz ketiapinle ilişkili bildirilen ikinci deliryum vakasıdır ve iki vakanın da BAB tanısına sahip olması diğer dikkat çekici konudur.