Akademik Veri Yönetim Sistemi
7TH ASIA PACIFIC INTERNATIONAL MODERN SCIENCES CONGRESS, Jakarta, Endonezya, 4 - 05 Kasım 2022, ss.290-301
Coğrafi işaret (Cİ) tescili, bireysel olmayan kollektif bir sınai
mülkiyet hak türü olarak kabul edilmektedir.
Sınırları çizilmiş bir bölgede yetiştirilen veya üretilen bir ürünün
nitelikleri, özellikleri ya da ünü itibariyle benzerlerinden farklı olduğunu
gösteren ve bunun yanı sıra tüketiciye güven veren koruma uygulamaları olarak
da ifade edilmektedir. Antep baklavası, Erzurum kadayıf dolması, Edirne tava
ciğeri, Rokfor peyniri gibi anılan ürünler Cİ tescili almış ve koruma altında
olan örneklerdir. Çalışma Erzurum ilinin coğrafi işaretlerdeki son durumunu ortaya
koymayı amaçlayarak nitel araştırma kapsamında literatür ve doküman incelemesi
ile gerçekleştirilmiştir. 1 Kasim
itibariyle 6’sı menşe adı ve 29’u mahreç işaret olmak üzere toplam 35 kayıtlı
ürünü bulunan Erzurum’un Türkiye’de coğrafi işaretler tescilinde tek yetkili
kurum olan Türk Patent ve Marka Kurumu’na 39 ürün için başvurusu tespit
edilmiştir. İçinde bulunduğu Doğu Anadolu bölgesinde tescilli ürün sayısı açısından
1. olan Erzurum, Türkiye’de en fazla Cİ tescili bulunan iller sıralamasında ise
8. basamakta yer almaktadır. Bu durum geçmişte yapılan çalışmalardan ve tescil
sayısındaki artıştan yola çıkılarak değerlendirildiğinde yörede coğrafi işaret
farkındalığının arttığı, ilgili kurumların konuya gerekli önemi gösterdiği veya
coğrafi işaretlerin öneminin anlaşılmaya başlandığı şeklinde yorumlanabilir. Ancak
ulusal literatürde belirtilen ve yetersiz olarak değerlendirilen yasal
düzenlemeler için hala güncellemenin yapılmadığını ve coğrafi işaretlerin
ivedilikle bu düzenlemelere ihtiyaç duyduğunu çalışma ilgili paydaşlara önermektedir.
Keywords: Coğrafi işaretler, Erzurum, sorumlu üretim ve tüketim.