Erzurum’daki Bazı Osmanlı Camilerinde Yapılan Restorasyon Çalışmaları ve İşleyişine Yönelik Öneriler


Creative Commons License

Kurt Ş.

Sanat ve İkonografi, no.9, pp.21-27, 2025 (Peer-Reviewed Journal)

Abstract

Anıt ve yapıların korunmasındaki temel yaklaşım cami, türbe, han, hamam, kervansaray, darüşşifa gibi yapıların bakım ve onarımının sürekliliğinin sağlanmasıdır. Eserlerin inşa edildikleri dönemdeki özelliklerinin korunması sağlamlaştırma, bütünleme, yenileme, temizleme, taşıma, yeniden yapma tekniklerinden faydalanılarak yapılmaktadır. Yapılacak bu çalışmalar ilgili restorasyon ilkeleri ve günümüz teknolojilerinin imkanlarıyla uygulanarak anıtların sürdürülebilirliği sağlanmalıdır. Bu kapsamda sanat tarihi açısından önem taşıyan tarihi eserlere yapılan restorasyon çalışmaları esasen eserlerin gelecek nesillere taşınması için yapılan müdahalelerdir. Çalışmada, Ankara Vakıflar Genel Müdürlüğüne bağlı mülkiyeti bölge müdürlüklerinde olan yapıtların tespit edilen bazı restorasyon çalışmaları ele alınmıştır. Bakımı ve onarımı yapılan tarihi mekanlarda ne tür müdahaleler yapıldığı, inşa edildiği döneme ait orijinal parçaların ne derece korunabildiği, bulunduğu çevrenin iklim koşullarının dikkate alınıp alınmadığı üzerinde durulmuştur. Araştırma konusu hakkında çizilen projelere eklenmesi gereken ayrıntılar da ifade edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada tespit edilen eksik veya yanlış uygulamalrın gelecek dönemlerde yapılacak restorasyon uygulamaları için örnek teşkil etmesi amaçlanmıştır. Makalede sözü edilen camiler Erzurum’da Osmanlı Dönemi camilerinden 17 ile 18. yüzyıllar arasına tarihlendirilen Kasım Paşa, Yukarı Habip Efendi ve İhmal Camileri ahşap direkli camilerden olup plan olarak aynı özellikler taşımaktadır. Bu çalışmada konusu edilen camilerde yapılan restorasyonların öncesi sonrası durumları karşılaştırılmış, restorasyon çalışmaları ele alınmış ve gerçekleştirilen çalışmalara yönelik bazı önerilerde bulunulmuştur.