Erken Cumhuriyet Dönemi’nde İpekli Dokuma Sanayi ve Gelişimi (1923-1938)

Creative Commons License

Eyyupoğlu İ., Polatoğlu M. G.

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.24, sa.4, ss.351-369, 2020 (Hakemli Dergi)

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 24 Sayı: 4
  • Basım Tarihi: 2020
  • Dergi Adı: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: Academic Search Premier, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.351-369
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Yükte hafif, pahada ağır bir meta olarak nitelendirilen ipeğin işlenerek dokumada kullanılması dünya genelinde uzun bir tarihsel geçmişe dayanmaktadır. İpek Yolu güzergâhının önemli noktalarında biri olan Türkiye’de ise ipekli dokuma birçok yerde üretilip kullanılmakta olup, her daim tercih edilen ticarî ürünler arasında yer almaktaydı. İpekli dokumanın yükselişi Osmanlı Devleti’nin son yıllarına kadar sürmüştü. Ancak XVIII. yüzyılda meydana gelen Sanayi Devrimi sonrası dokuma sektöründe seri üretimin gerçekleşmesi ve uygun fiyattan pazarlanması ile birlikte Türkiye’de ipekli dokumacılık gerilemeye başlamıştır. Bir sıra devam eden savaşların sonucu ise çöküşe geçmiştir. Erken Cumhuriyet Dönemi’nde ipekçiliğin yeniden geliştirilmesi için çalışmalara başlanacaktır. Bursa merkezli sanayileşme atılımları kapsamında 1927’de İpekiş ve 1938’de Gemlik Sunğipek Fabrikaları işletmeye açılmıştır. Böylece Türkiye’de ipekli dokumacılık yeniden ivme kazanacak ve önemli sektörler arasında yerini alacaktır.

The use of milk, considered to be light in weight and heavy in expense, in weaving has a long historical background throughout the world. Turkey one of the important points of the Silk Road, silk woven, produced and used in many placed, has always been among the preferred commercial products. The rise of silk weaving continued up to the last years of the Ottoman Empire. However the realization of mass production in the textile sector together with suitable prices, which came after the Industrial Revolution taken place in XVIII. th. century, silk weaving began to decline in Turkey. It also collapsed as a result of wars continued in series. Efforts were initiated to re-develop silk business in the Early Republıcan Period. Within the scope of ındustrialization initiatives based in Bursa, İpekiş factories were opened in 1927 and Gemlik Sunğipek Factories in 1938. With these initiatives, silk weaving regained momentum and took its place among the major sectors in Turkey.