Akademik Veri Yönetim Sistemi
SANATIN RITMI 2024 KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ III. ULUSLARARASI SANAT SEMPOZYUMU, Kocaeli, Türkiye, 13 - 17 Mayıs 2024, cilt.1, ss.640-653, (Tam Metin Bildiri)
Türk tiyatrosunun gelişimi, Osmanlı İmparatorluğu’nun çöküş döneminden Cumhuriyet döneminin başlangıcına kadar olan süreçte, Batı etkisi altında önemli değişimlere tanıklık etmiştir. Bu süreç, sadece sanatsal anlamda yeni formların ve tarzların benimsenmesiyle sınırlı kalmamış, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve siyasi alanlarda da derin dönüşümlere sebep olmuştur. Batılılaşma ise, bu dönemde Türk toplumunun temel yapılarını ve değerlerini sorgulamasına ve değiştirmesine neden olmuştur. Bu çalışma, Türk tiyatrosunun batılılaşma sürecindeki yanlış anlaşılmaları ve eleştirilerini irdelemeyi amaçlamaktadır. Metni, Ekrem Reşit Rey’e ait “Lüküs Hayat” kabaresi, bu bağlamda önemli bir örnektir. Kabare, İstanbul’un zengin ve fakir kesimlerinin çatışmalarını, modernleşme çabalarını ve batılılaşma sürecindeki çelişkileri alaycı bir üslupla ele almıştır. Rey, eserinde toplumun batılılaşma sürecine ilişkin çeşitli yanlış algılamalarını ve çarpıklıklarını mizahi bir dille işlemiştir. “Lüküs Hayat” kabaresi, batılılaşma sürecindeki yanlış anlaşılmaları ele alırken, aynı zamanda Türk toplumunun modernleşme çabalarını ve bu çabaların getirdiği çelişkileri de ortaya koymaktadır. Karakterlerin mizahi betimlemeleri, olayların komik gelişimi ve mizahi dil kullanımı, kabarenin batılılaşma eleştirisiyle güçlü bir şekilde örtüşmektedir. Bu bildirinin amacı, “Lüküs Hayat” kabaresinin batılılaşma sürecine yönelik eleştirisi ve mizahi ironisinin detaylı bir şekilde incelenmesidir. Kabaredeki karakterlerin ve olayların, batılılaşmanın Türk toplumundaki yanlış algılamalarını nasıl yansıttığı ve EkremReşit Rey’in bu eleştirileri nasıl mizahi bir dille işlediği üzerinde durulacaktır. Ayrıca, kabarenin dönemin toplumsal ve kültürel bağlamında nasıl bir yere sahip olduğu ve Türk tiyatrosunun batılılaşma sürecine olan katkıları da ele alınacaktır.
The development of Turkish Theater has witnessed significant changes under Western influence from the decline of the Ottoman Empire to the beginning of the Republican era. This process was not only limited to the adoption of new artistic forms and styles, but also led to profound transformations in social, cultural and political spheres. Westernization caused Turkish society to question and change its basic structures and values during this period. This study aims to examine the misunderstandings and criticisms of Turkish Theater during the westernization process. The cabaret “Luxurious Life”, the text of which belongs to Ekrem Reşit Rey, is an important example in this context. The cabaret dealt with the conflicts between the rich and the poor in Istanbul, the modernization efforts and the contradictions in the process of westernization in a sarcastic style. In his work, Rey humorously dealt with various misperceptions and distortions of the society regarding the westernization process. While “Lüküs Hayat” deals with misunderstandings in the process of westernization, it also reveals the modernization efforts of Turkish society and the contradictions brought about by these efforts. The humorous descriptions of the characters, the comic development of the events and the use of humorous language strongly overlap with the cabaret’s criticism of westernization. The aim of this paper is to examine in detail the criticism and humorous irony of “Lüküs Hayat” cabaret towards the westernization process. It will focus on how the characters and events in the cabaret reflect the misperceptions of westernization in Turkish society and how Ekrem Reşit Rey handles these criticisms with humorous language. In addition, the place of cabaret in the social and cultural context of the period and its contribution to the westernization process of Turkish Theater will also be discussed.