Siyasal İletişim Aracı Olarak Retorik


Erdoğan T.

SİYASAL İLETİŞİM Teorik ve Pratik Perspektifler, Doç. Dr. Fatih DEğirmenci, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.61-70, 2023

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2023
  • Yayınevi: Nobel Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.61-70
  • Editörler: Doç. Dr. Fatih DEğirmenci, Editör
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Siyasal iletişim kavramını kendi içerisinde bir değerlendirmeye tabi tuttuğumuzda öncelikle siyaset kavramının ne olduğu, neye temas ettiği ve toplumsal yapıda nasıl bir karşılık bulduğu karşımıza çıkmaktadır. Bu bağlamdan yola çıkılarak doğal iletişim biçimlerini de kapsayan bu gereksinimler ağı siyasal iletişim sürecini doğurmaktadır. Zamanla birlikte ortaya çıkan toplumsal, iktisadi, politik ve teknolojik gelişmeler ile birlikte her kavram da olduğu gibi bu alanda da çeşitli değişim ve dönüşümler ve yeni kavramlar literatürde kendisine yer bulmuştur. Siyasal kavramına öncelikli olarak baktığımızda bu kavram Schmit’in ifadesi ile (2014: 49) devlet kavramından bile önce gelmektedir. Ayrıca temas ettiği alanlar varlıkları devam ettirebilme adına birbirleri ile bütünleşen veya ayrılan güç ve iktidarların etkisi ile sürekli bir değişime maruz kalmaktadır (Schmit, 2014: 39). Toplumsal yaşamın bir gereği olarak belli bir düzen içerisinde yaşamanın gereklerinden birisi de siyasal sistemlerin içerisinde barındırdıkları unsurlardır. Örgütsel bir yapılanmayı ifade eden siyasal sistem diğer örgütlerden farklı olarak toplumun tüm üyelerine yönelik faaliyetlerde bulunmakta ve toplumsal sistemin birçok boyutuna vurgu yapmaktadır (Kışlalı, 1991: 168). Bu boyutlardan en önemlilerden birisi ise iletişim süreçleridir. Dolayısıyla ortaya çıkan siyasal iletişim kavramı da siyasal aktivite kadar eski bir tarihte ortaya çıkmaktadır. Antik Yunan ve Roma’dan başlayarak günümüze kadar gelen siyasal iletişim biçimleri tarihin önemli bir zaman diliminde liderden halka yönelik tek yönlü bir biçimde seyretmiştir. Özelikle demokratik yönetim biçimlerini egemen olması ile birlikte bu durum değişip dönüşmüş ve kamusal alana yayılarak karşılıklı ilerleyen bir noktaya taşınmıştır (Lilleker, 2013: 15). Bu gelişmeler ile birlikte zamanla halka kendini ifade etme aracı olarak kullanılan araçların başında ise kitle iletişim araçları gelmektedir. Siyasi sistem içerisinde bulunan aktörler bu nedenle kendileri ifade etme ve toplumu belirlemiş olduğu politikalar ekseninde tutabilme adına ikna biçimleri geliştirmişlerdir. Bu anlamda retorik diğer alanlarda olduğu gibi siyasetin ve onun aracı dili olan iletişim biçimlerinin önemli unsurlarından birisi olarak dikkat çekmektedir. Bu bölümde öncelikle retoriğin etimolojisi tanımlanacak ardından siyasal iletişimde retorikten bahsedilecektir. Son olarak ise medya ve retorik hakkında bilgi verilecektir