ERZURUM FOLK SONGS IN ANATOLIAN FOLK SONGS JOURNAL BELONGING TO DARÜ’L ELHAN

Creative Commons License

Feyzi A.

Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, sa.54, ss.829-856, 2015 (Hakemli Dergi)

Özet

Ülkemizde, Avrupa’daki örneklerine paralel olarak, XIX. yüzyıl ortalarında başlayan halkın manevi ürünlerini derleme çalışmaları, bu alan içerisine müzikal ürünleri de katarak, günümüze kadar devam etmiştir. Gerek kişisel gerekse kurumsal anlamda yapılan bu çalışmalar sonucunda Türk Müziğine ait değişik türlerde müzik külliyatı oluşturacak kadar eser elde edilmiştir. Müzik tarihinde müzikal derleme çalışmaları yapan kurumlardan birisi ise Darü’l Elhan’dır. Darü’l Elhan yurdun çeşitli yörelerinde yaptığı derleme gezilerinden 1000 kadar türkü derlemiş ve bu türküleri Anadolu Halk Şarkıları adı altında 15 defter hâlinde yayınlamıştır. Erzurum yöresine ait 71 türkü bu derleme gezilerinde toplanmış fakat daha sonra yapılan incelemelerde bu türkülerin yazılı kayda geçirilmesinde birtakım sıkıntılar olduğu görülmüştür. Bu araştırmada, Erzurum yöresine ait Darü’l Elhan defterlerinde bulunan 71 türkü örneklem olarak belirlenmiş ve bu çerçevede, Cumhuriyet Dönemi’nde yayınlanan eserlerde bulunan ve TRT Türk Halk Müziği repertuvarında bulunmayan bazı türkülere dikkat çekilmeye çalışılmıştır. Araştırma sürecinde, veriler tarama modeli kullanılarak elde edilmiş ve bu veriler müzikal analiz tekniğiyle incelenmiştir. Araştırma sonucunda; incelenen 71 türküden 47’sinin TRT Türk Halk Müziği repertuvarında kayıtlı olmadığı tespit edilmiş ve 24 türkünün faklı bölgelere ait türkü olarak kayıt altına alındığı görülmüştür. Bölgede hâkim olan müzik kültürü göz önünde bulundurularak, türkülerin kayıt altına alınmış notaları üzerinde düzeltmeler (tamir) yapılmış, icrada daha sağlıklı olabileceği düşünülen yeni transkripsiyonlar önerilmiştir. Bu eserlerden 3’ü örnek olarak sunulmuştur.