INTERNATIONAL CONFERENCE OF FOOD, AGRICULTURE, AND VETERINARY SCIENCES, Van, Türkiye, 27 - 28 Mayıs 2022, ss.358-359
Bu çalışma ile Erzurum ili süt sığırcılığı işletmelerinde buzağı kayıpları ve il ekonomisi üzerine
etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışma 01-31 Mayıs 2021 tarihleri arasında yürütülmüştür.
Çalışma materyalini, il genelini temsil edebilecek süt sığırcılığı yapan işletmelerle yüz yüze yapılan
anketler oluşturmuştur. Araştırmada popülasyondaki farklı kapasitelere sahip işletmelerin yeterince
temsil edilmesini sağlamak amacıyla tabakalı örnekleme metodu kullanılarak 135 işletme çalışmaya
dâhil edilmiştir. Çalışmada, buzağı kaybına neden olan faktörler dört ana başlık (gebe kalamama, atık,
güç doğum, 0-6 aylık buzağılarda ölüm) altında incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre Erzurum ili süt
sığırcılığı işletmelerinde buzağı kayıplarının %25,79 olduğu belirlenmiştir. Bu kayıpların %11,8 gebe
kalamama (fertilite sorunları)’ya bağlı olduğu, 0-6 aylık buzağılarda ölüme bağlı kayıpların %9,1
olduğu, atıklara bağlı kaybın %3,54 ve güç doğuma bağlı buzağı kayıplarının ise %1,13 olduğu ortaya
konmuştur. Buzağı kayıplarına neden olan 4 ana faktör arasında en etkili olarak; gebe kalamamanın
olduğu (%11,8) tespit edilmiştir.
Çalışma sonuçlarına göre; Erzurum ilinde 2021 TÜİK verilerine göre doğurma kabiliyetine sahip iki yaş
ve üzeri dişi sığır varlığı 378.381 adettir. İl genelinde buzağı kaybının %25,79 olduğu düşünüldüğünde
yaklaşık 97.584 baş buzağının yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı kaybedildiği söylenebilir. 2022
yılı piyasa koşulları dikkate alındığında ortalama bir buzağının 6.000 TL olduğu değerlendirildiğinde il
genelinde yıllık buzağı kaybı kaynaklı ekonomik kaybın yaklaşık 585.504.000 TL (39.830.204 USD
Doları) olduğu belirlenmiştir.
Erzurum ili süt sığırcılığı işletmelerindeki buzağı kayıp oranının bilinenin bir hayli üstünde olduğu tespit
edilmiştir. Gerek bölge gerekse ülke ekonomisi açısından büyük kayba neden olan buzağı kayıplarının
önüne geçilmesi için işletme sahiplerinin bilinçlendirilmesi, bununla birlikte yerel ve merkezi
yönetimlerin gerekli önlemleri ivedi olarak alması önerilmektedir.