DİYARBAKIR İLİ SÜT SIĞIRCILIĞI İŞLETMELERİNDE BUZAĞI KAYIPLARI VE EKONOMİK ETKİLERİ

Tunç M. A., Avcıoğlu Ü., Aksoy A., Bilgiç A., Aktaş M. S.

5. INTERNATIONAL FOOD, AGRICULTURE AND VETERINARY SCIENCES CONGRESS, Kars, Türkiye, 17 - 19 Mart 2023, ss.415-417

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Kars
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.415-417
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışma ile Diyarbakır ili süt sığırcılığı işletmelerinde buzağı kayıpları ve il ekonomisi üzerine etkilerinin ortaya konması amaçlanmıştır. Çalışma 01-15 Ağustos 2021 tarihleri arasında yürütülmüştür. Çalışma materyalini, il genelini temsil edebilecek süt sığırcılığı yapan işletmelerle yüz yüze yapılan anketler oluşturmuştur. Araştırmada popülasyondaki farklı kapasitelere sahip işletmelerin yeterince temsil edilmesini sağlamak amacıyla tabakalı örnekleme metodu kullanılarak 149 işletme çalışmaya dâhil edilmiştir. Çalışmada, buzağı kaybına neden olan faktörler dört ana başlık (gebe kalamama, atık, güç doğum, 0-6 aylık buzağılarda ölüm) altında incelenmiştir. Çalışma sonuçlarına göre Diyarbakır ili süt sığırcılığı işletmelerinde buzağı kayıplarının %23,6 olduğu belirlenmiştir. Bu kayıpların %11,1 gebe kalamama (fertilite sorunları)’ya bağlı olduğu, 0-6 aylık buzağılarda ölüme bağlı kayıpların %7,4 olduğu, atıklara bağlı kaybın %4,9 ve güç doğuma bağlı buzağı kayıplarının ise %0,2 olduğu ortaya konmuştur. Buzağı kayıplarına neden olan 4 ana faktör arasında en etkili olarak; gebe kalamamanın olduğu (%11,1) tespit edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre; Diyarbakır ilinde 2021 TÜİK verilerine göre doğurma kabiliyetine sahip iki yaş ve üzeri dişi sığır varlığı 264.419 adettir. İl genelinde buzağı kaybının %23,6 olduğu düşünüldüğünde yaklaşık 62.403 baş buzağının yukarıda belirtilen nedenlerden dolayı kaybedildiği söylenebilir. 2022 yılı piyasa koşulları dikkate alındığında ortalama bir buzağının 9.000 TL olduğu değerlendirildiğinde il genelinde yıllık buzağı kaybı kaynaklı ekonomik kaybın yaklaşık 561.627.000 TL (31.201.500 USD Doları) olduğu belirlenmiştir. (1$=18 TL) Diyarbakır ili süt sığırcılığı işletmelerindeki buzağı kayıp oranının bilinenin bir hayli üstünde olduğu tespit edilmiştir. Gerek bölge gerekse ülke ekonomisi açısından büyük kayba neden olan buzağı kayıplarının önüne geçilmesi için işletme sahiplerinin bilinçlendirilmesi, bununla birlikte yerel ve merkezi yönetimlerin gerekli önlemleri ivedi olarak alması önerilmektedir.