Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. INTERNATIONAL PALANDOKEN SCIENTIFIC STUDIES CONGRESS, Erzurum, Türkiye, 21 - 22 Eylül 2024, ss.3-4, (Özet Bildiri)
Bu çalışma, Türk halk müziğinin zengin
repertuarında önemli bir yere sahip olan Elazığ yöresine ait Hoyrat uzun
havalarının makamsal yapısını analiz etmeyi amaçlamaktadır. Hoyrat, özellikle
Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yoğun olarak icra edilen, derin kültürel
köklere sahip bir müzik türüdür. Araştırmada, Elazığ iline özgü Hoyrat türlerinin
hem müzikal hem de kültürel bağlamda ayrıntılı bir şekilde tanımlanarak Türk
halk müziği içerisindeki yerinin belirlenmesi ve bu türlerin özgün yapılarının
ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu çalışmada, özellikle Elazığ iline ait
Hoyrat uzun havalarının TRT Repertuarına kaydedilmiş olanlarına
odaklanılmıştır. TRT repertuarını merkeze almanın temel nedeni, halk müziği
icralarında doğaçlamanın yaygın olması ve icracının şahsına özgü tavrı
dolayısıyla performansların farklılık göstermesidir. Bu durum, eserlerin
standart bir formda kaydedilmesini ve daha güvenilir bir analiz yapılmasını
sağlar. Elde edilen bulgular doğrultusunda, Elazığ iline ait 10 adet Hoyrat
uzun havası tespit edilmiştir. Bu havalar arasından, çalışmada "olasılık
temelli olmayan örnekleme" yöntemlerinden biri olan kota örnekleme yöntemi
kullanılarak 5 tanesi seçilmiştir. Kota örnekleme yöntemi, özellikle nitel
araştırmalarda daha ayrıntılı ve derinlemesine bilgi edinmeyi sağlayan bir
yöntem olup, küçük örneklem gruplarıyla çalışmayı mümkün kılar. Seçilen 5
Hoyrat uzun havası, müzikal yapıları ve makamsal dizileri açısından incelenmiş
ve bu eserlerin makamsal analizleri gerçekleştirilmiştir. Analiz sürecinde,
müzik malzemesi, makamsal özellikler, makamın seyri, geçkileri ve durak yerleri
gibi unsurlar göz önünde bulundurulmuştur. Bu sayede eserlerin benzerlikleri ve
farklılıkları ortaya çıkarılarak belirli bir sınıflandırma yapılması mümkün
olmuştur. Araştırmanın sonucunda, bu Hoyratlarda belirli özel çeşnilerin kullanıldığı,
büyük çoğunluğunun uşşak makamında olduğu ve bu makamın eserlerin seyrinde
baskın bir rol oynadığı görülmüştür. Bu çalışma, söz konusu Hoyratların yazılı
repertuarlar üzerinde sınıflandırılmasına yönelik yapılacak diğer araştırmalara
önemli katkılar sağlayabileceği öngörülmektedir.
This study aims to analyze the modal structure of Hoyrat long havas from
the Elazığ region, which has an important place in the rich repertoire of
Turkish folk music. Hoyrat is a type of music with deep cultural roots,
performed especially in the Eastern and Southeastern Anatolia regions. In the
research, it was aimed to define the Hoyrat genres specific to Elazığ province
in detail in both musical and cultural contexts, to determine their place in
Turkish folk music and to reveal the original structures of these genres. In
this study, we focused especially on the Hoyrat long havas from Elazığ province
that were recorded in the TRT Repertoire. The main reason for focusing on the
TRT repertoire is that improvisation is common in folk music performances and performances
vary due to the performer's unique attitude. This allows artifacts to be
recorded in a standard form and allows for a more reliable analysis. In line
with the findings, 10 Hoyrat long airs belonging to Elazığ province were
identified. Among these weathers, 5 were selected in the study using the quota
sampling method, which is one of the "non-probability-based sampling"
methods. The quota sampling method is a method that provides more detailed and
in-depth information, especially in qualitative research, and makes it possible
to work with small sample groups. The 5 selected Hoyrat songs were examined in
terms of their long moods, musical structures and modal scales, and modal
analyzes of these works were carried out. During the analysis process, elements
such as musical material, maqam features, maqam course, transitions and
stopping places were taken into consideration. In this way, it was possible to
make a certain classification by revealing the similarities and differences of
the works. As a result of the research, it was seen that certain special
flavors were used in these Hoyrats, the majority of them were in the uşşak
maqam and this maqam played a dominant role in the course of the works. It is
anticipated that this study will make significant contributions to other
research on the classification of these Hoyrats in written repertoires.