Akademik Veri Yönetim Sistemi
SOSYAL BILIMLER DERGISI, cilt.12, sa.3, ss.144-151, 1999 (Hakemli Dergi)
ÖZET
Ortaçağda meşhur kalesi ile tanınan Aşağı Micingert (İnkaya) köyü
günümüzde Kars`ın Sarıkamış ilçesine bağlıdır.
Erzurum`un doğusunda yüksek, inişli, yokuşlu, dereler, dağlar arasında tarihi
bir köy olan Micingert`te bulunan kale pek meşhur olup, “Aşağı Pasin” diye bilinen
coğrafyada yekpare bir kaya kütlesi üzerine kurulmuştur. Aynı coğrafyadaki mevcut
doğal pomza/ponza taş hem bina yapımında kullanılır hem de civardaki köylüler
tarafından mezar taşı olarak çok rağbet görür. Bu tabii geçit Sıpkaç (SurpHaç/Suphan 2900 m) Dağı kıyısından bir vadi ile Millidüz/Meyillidüz`ü aşıp tabii
olarak kuzey-batıya doğru bir koldan Zivin; öteki doğu ve kuzey-doğuya olan kollarla
da Köroğlu ve Bardız Kale`lerine açılır. Bu tanımla Aras boyundan gelen vadiler
Micingert`te düğümlenip, buradan da tabii olarak diğer önemli kalelere açılırlar. Bu
konumu ile Micingert, haklı bir öneme sahip olmuştur. Erzurum ve Kars arasında
oldukça arızalı, dağlık, kayalık mıntıkayı ihtiva etmekte olan Soğanlı Dağları`nda
(2900 m) Micingert`in yeri bu bakımdan çok iyi seçilmiştir. Ortaçağ`da ve Osmanlı
döneminde de 1877 yılına değin bütün Aşağı Pasin veya “Pasin-ı Sûflâ`nın sancak
merkezi Micingert Kalesi idi. Yakut Hamevî, eserinde Bâsin-i-`Ulyâ, Bâsin-i-Süflâ`dan
ve Erzurum kasabası küresinden Pasin`den bahsetmiş; Kars ile Erzurum arasında
“Bîcan” diye Aşağı Pasin`ın merkezi olarak Micingerd`i zikretmiştir. 1202
Temmuzundaki Selçuklu-Gürcü savaşını anlatan eserlerde Kale, “Becengert” olarak
da anılır.
Bu çalışma da anılan kale ve kale civarındaki taşlardaki tarihi izler ele
alınmıştır.