HOCA AHMET YESEVİ 2. ULUSLARARASI BİLİMSEL ARAŞTIRMALAR KONGRESİ, Erzurum, Türkiye, 6 - 08 Aralık 2019, ss.428-438
ÖZET
Bu araştırmanın amacı, 1968 yılında Sicilya’nın Gibellina kasabasında bir köyde meydana gelen büyük bir deprem sonucu zarar gören peyzajın ve yitirilen kolektif hafızanın bir sanat yapıtı ekseninde onarılarak, kentsel, fiziksel, tarihsel ve kültürel kimliğinin yeniden kazandırılma sürecini irdelemektir. Dinamik ve karmaşık bir sistemler bütünü olan kentler, toplumsal, ekonomik, siyasal ve ideolojik faktörlerin etkisiyle dönüşüm geçirebildikleri gibi doğal afetler sonucu fiziksel değişim ve bozulmalara da uğrayabilmektedirler. Bir tür bellek depolama merkezleri olan kentler, uğradıkları tahribatlar sonucu bir yandan morfolojik yapısını yitirirken diğer yandan süreç içinde katmanlaşan hafıza zeminlerinin de kaymasına engel olamaz. Bu noktada bilinçli ve organize bir müdahaleye ihtiyaç duyan kentsel doku, doğru bir kurgu ve yaklaşımla yitirdiği fiziksel ve imgesel niteliklerini geri kazanabilir. Kentlerin fiziksel, yapısal ve imgesel inşa süreçlerinde başat roller üstlenen sanat ve mimari, yok olan ya da zarar gören dokunun onarılmasında başvurulabilecek yöntemlerin başında gelir. 1960 sonrası çağdaş sanatın sahip olduğu yeni anlam çerçevesi, mekânsal belleğin sanat yapıtına katılmasını öngörmüş, üç boyutlu plastik müdahalelerin ifade olanaklarını ve mekân algısını genişleterek heykel disiplininin kentsel dokuda mekân kurgulayıcı bir yapıya bürünmesini tetiklemiştir. Bu bağlamda kentsel mekânda doğal bir afet sonucu yok olan fiziksel ve imgesel kimliğin geri kazanılma sürecinde heykel sanatının mekânsal problematikleri üzerinden müdahale edilen peyzajın tarihsel, kültürel, fiziksel ve imgesel kimliği yeniden kazandırılabilir, geçmiş, şimdi ve gelecek arasında kolektif bir bellek köprüsü atılabilir.
Anahtar Kelimeler: Alberto Burri, II Cretto, Peyzaj, Bellek, Heykel