Akademik Veri Yönetim Sistemi
Palmet, sa.6, ss.206-238, 2024 (Hakemli Dergi)
Mihrişah Valide Sultan Külliyesi, 1792-1796 yılları arasında Osmanlı Sultanı III. Selim’in
annesi Mihrişah Valide Sultan tarafından dönemin baş mimarları Mehmed Arif Ağa ve
Ahmed Nurullah Ağa’ya inşa ettirilmiştir. Külliye, imaret, türbe, sıbyan mektebi, sebil, çeşme
ve hazire bölümlerinden oluşmaktadır. Külliyenin türbesinde, sıbyan mektebinde, imaretin
kuzey ve güney bahçelerinde hazire bölümleri bulunmaktadır. Başta sadrazam, kadı, müftü,
kapudan, reisülküttab, başkapı gulamı, cariyeler, kalfalar, ustalar ve Osmanlı saray teşkilatı
içerisinde çeşitli görevlerde bulunan üst yönetici sınıfa ait kişilerin mezarlarının bulunduğu
külliyenin mezar taşları, Osmanlı Batılılaşma Dönemi süsleme üslup özelliklerini yansıtan
önemli örneklerdir. İmaret avlusunun doğusunda ve batısında yer alan mezar taşlarından
örneklerin olduğu çalışmada, haziredeki 10 mezar taşı ele alınmıştır. Hazirede yer alan 31
mezar taşının incelenmesi ve değerlendirilmesi bir makaleye sığdırılmasının güç
olacağından, mezar tipi, başlık, form, süsleme üslubu bakımından nitelikli ve yinelenmeyen
mezarlar katalog başlığı altında değerlendirilmiştir. Haziredeki mezar taşlarının tamamı
fotoğraflanarak belgelenmiş, kitabeleri okunmuş ve dijital ortamda çizimleri yapılarak
tasniflenmiştir.
Türk İslam Sanatı içerisinde tarihsel olayların takip edildiği, süsleme üsluplarının
gelişiminin izlendiği mezar taşları, ölümü simgelemenin ötesinde Türk Sanatının ihtişamını
ve zarafetini gösteren tanıklarıdır. Mihrişah Valide Sultan Külliyesi hazirelerinde yer alan
mezar taşları da XVIII-XX. yüzyıl Osmanlı sanatının inceliklerinin taşa işlendiği anıtsal
örneklerdir.