Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt.35, sa.4, ss.1223-1244, 2021 (Hakemli Dergi)
Bireysel Kararların Davranışsal İktisat Açısından Değerlendirilmesi
Neoklasik ekonominin, kişileri kısıtlı gelir ile maksimum fayda sağlayabilecek kararlar alabilen
ve tam bilgiye sahip ‘rasyonel varlıklar’ olarak tanımlaması günümüzde oldukça tartışmalı bir hale gelmiştir.
Ekonomi bilimi, insanoğlunun davranışlarının rasyonelliği üzerine temellendirilmiş olmasına rağmen, günümüz
piyasa koşullarında yaşanan bireysel tepki mekanizmaları artık bu durumu pek de kabullenir görünmemektedir.
İnsan davranışlarının basitçe formüle edilemeyecek kadar karmaşık yapısı ve irrasyonel sonuçlar verebilmesi
günümüzde ekonomi teorilerinin gözden geçirilmesini zorunlu kılmıştır. İnsan davranışlarını matematiksel
verilere dayanarak teorileştiren geleneksel ekonominin tersine, insanların psikolojilerini ve sosyolojik yapılarını
da analizlere dâhil eden ‘davranışsal iktisat’ iktisatçıların kavramsallaştırdıkları dünyalarını değiştirerek
kapsamlı bir perspektiften bakabilmeyi sağlamıştır.
Bu çalışma; bireysel kararların davranışsal iktisat perspektifinde nasıl değerlendirilmesi gerektiği ve
farklı değerlendirmelerin hangi sonuçları ortaya koyabileceğini açıklamaya çalışmaktadır. Bu amaçla
geleneksel iktisatla önemli bir metodolojik farklılığa sahip davranışsal iktisat bakışıyla tüketim, tasarruf ve
finansman gibi sıklık derecesi yüksek günlük aktiviteler ele alınmıştır. Çalışma geleneksel ve davranışsal
yaklaşımları teorik boyutlu değerlendirerek mukayese etmekte ve literatürdeki örneklerle açıklamaya
çalışmaktadır.
İnsanların iç dünyasının ve çevresel olayların kararlarını etkileyebileceği göz önünde
bulundurulmalıdır. Küçük manipülasyonlarla insanların davranışlarını olumlu yönde değiştirmek mümkündür.
Evaluation of Individual Decisions in Terms of Behavioral Economics
Abstract: The definition of the neoclassical economy as 'rational beings' who can make decisions that
can provide maximum benefit with limited income and have full information has become quite controversial
today. Although economics is based on the rationality of human behavior, individual reaction mechanisms in
today's market conditions do not seem to accept this situation anymore. The complexity of human behavior that
cannot be formulated simply and its irrational results necessitate the revision of economic theories today.
Contrary to traditional economics, which theorizes human behavior based on mathematical data, 'behavioral
economics', which includes people's psychology and sociological structures in the analysis, has changed the
worlds conceptualized by economists and allowed them to look at them from a comprehensive perspective.
This work tries to explain how individual decisions should be evaluated in the perspective of behavioral
economics and what results can be revealed by different evaluations. For this purpose, high-frequency daily
activities such as consumption, savings and financing are discussed with the perspective of behavioral
economics, which has a significant methodological difference with traditional economics. The study compares traditional and behavioral approaches by evaluating them theoretically and tries to explain them with examples
in the literature.
It should be taken into account that people's inner world and environmental events can affect their
decisions. It is possible to change people's behavior positively with small manipulations.