Oltu Taşı İle Rus Taşı Gürcü Taşı nın Jeolojik Mineralojik Gemolojik ve Teknolojik Özelliklerinin Karşılaştırılması


Creative Commons License

ÇİL V., FİKRET İ.

Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, cilt.30, ss.1-12, 2013 (Hakemli Dergi)

Özet

İki farklı ülkede, coğrafyada yürütülen incelemelerle; Oltu taşı ile Rus (Gürcü) taşının jeolojik, mineralojik, gemolojik ve teknolojik özellikleri belirlenerek, karşılaştırılmıştır. Her ikisi süstaşı da karakehribar sınıfında yer almaktadır. Genellikle siyah renkli ve mat olan yarı değerli bu süstaşları taze iken yumuşak olup, havayla temas ettiklerinde sertleşmektedir. Oltu taşı; kahverengi çizgi izine sahip, 3 sertlikte, nispeten ağır, konkoidal kırınımlı, dayanımlı bir süstaşı olup, devamsız ve düzensiz mercekler halinde oluştuğu ülkemizde Oltu’nun KD’sundaki (Erzurum KD) köyler ve yakın kesimlerinde çıkarılmakta ve küçük atelyelerde basit yöntem ve makinelerle işlemeciliği yapılmaktadır. Rus (Gürcü) taşı; siyah çizgi izine sahip, 2,5 sertlikte nispeten hafif olup, değişken kalınlıklarda düzenli bantlar halinde oluştuğu K’ut’aisi K’i ve KD’sundaki (Orta Gürcistan) kasabalar ve yakın kesimlerinden çıkarılmakta ve gelişmiş büyük atölyelerde modern yöntem ve makinelerle işlemeciliği yapılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda; her iki süs taşının aynı jeolojik ortam ve zamanda oluştukları, diğer taraftan farklarının bitkisel materyal ve bölgesel metamorfizma şiddeti farkından kaynaklandığı belirlenmiştir. Birbirine çok yakın mineralojik özellikler taşımakla birlikte Oltu taşının gemolojik özellikler bakımından karşılaştırıldığı Rus (Gürcü) taşından açık ara üstün olduğu gözlenmiştir. Buna karşılık Oltu taşının Rus (Gürcü) taşına oranla yaklaşık on katı fiyata sahiptir. Aradaki büyük fiyat farkı nedeniyle ülkemize yasal ve yasadışı yollardan rahatça girebilen Rus (Gürcü) taşının, Oltu taşı ve yöre üzerinde gösterdiği olumsuz ekonomik etkinin çok büyük olduğu belirlenmiştir.

Within the scope of this study, the geologic, mineralogic, gemological and technological properties of Oltu stone (NE of Erzurum) and Russian (Georgian) stone have been determined and compared with the help of compherensive research studies carried out in two different countries and geography. They are both in same class of black amber. Their general color is black and soft when fresh but hardens in atmospheric conditions. Oltu stone, which is being extracted from the villages of Oltu county in the northeast part of Erzurum, in order to be used in small workshops for stone processing with simple techniques, is generally black in color, having brown streak color, 3 of hardness, relatively heavy, concoidal in diffaraction pattern, tough and everlasting ornamental stone and occur as discontinuous and irregular lenses in our country. Russian (Georgian) stone, which is being extracted from the villages in the northern and northeastern part of K’ut’aisi’ county of Middle Georgia, in order to be used in stonework in advanced large workshops for stone processing with modern techniques, is generally black in color, having black streak color, 2,5 of hardness, relatively light and occur as regular bands of various  thicknesses. According to the studies; both gemstones occur in the same geological environment and time, have the same mineralogical structure but differ from each other from the point of difference in plantal material and grade of regional methamorphism. Although both have very similar mineralogical properties, Oltu stone is much more superior to Russian (Georgian) stone from the point of gemological features. It is defined that, although Oltu stone and Oltu is far front with high quality of technological infrastructures being used in producing ornamental stone, since it is ten times more expensive than Russian (Georgian) stone, resulting a gap in price, Russian (Georgian) stone can easily enter, legally or illegally, to our country and causes a negative image on Oltu stone, Oltu province and negative effect on economy.