ÇİNKO OKSİT NANOPARTİKÜLLERİN HAYVAN BESLENMESİNDE KULLANIMININ POZİTİF VE NEGATİF ETKİLERİ


Çiçek S.

INTERNATIONAL ANKARA CONFERENCE OF SCIENTIFIC RESEARCH, Ankara, Türkiye, 4 - 06 Ekim 2019, ss.531-535

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.531-535
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Hayvan vücudunda en çok bulunan elementlerden birisi olan çinko vücutta depolanmamaktadır. Bu nedenle hayvan beslenmesinde önemli bir katkı maddesi olarak kullanılmaktadır. Çinko elementi yapısında yer aldığı alkol dehidrojenaz, alkalin fosfataz (ALP), aldolaz, laktat dehidrojenaz (LDH), RNA ve DNA polimerazlar, ters transkriptaz, karboksipeptidaz A, B, G ve süperoksit dismutaz (SOD) gibi çok sayıda enzim ve hormonun çalışmasında etken rol oynamaktadır. Bu nedenle, çinko vücudun normal büyüme, üreme, DNA sentezi, hücre bölünmesi ve gen ekspresyonu, fotokimyasal görme süreçleri, yara iyileşmesi, ossifikasyon, vücudun bağışıklık sisteminin enerji üretimi, protein sentezi için önem taşımaktadır.Son zamanlarda hayvan beslenmesinde çinko oksit nanopartiküllerinin kullanımına dair bilimsel raporlar sunulmaktadır. Çinko oksit nanopartiküller (ZnO-NP) 1-100 nm boyuta sahip katı çinko oksit partiküller olarak adlandırılmaktadır. Nano boyuttaki çinko oksit nanopartiküller geniş yüzey alanı/hacim oranına sahip olduklarından dolayı gastrointestinal sistem tarafından daha kolay alınmaktadır, organik ve inorganik maddelerle daha güçlü etkileşim göstermektedir.Yapılan çalışmalarda ZnO-NP ile beslenen domuz, piliç, koyun, inek gibi farklı hayvanlardadaha etkin fermentasyon, bağışıklık, süt üretimi, büyüme, üreme ve yem tüketimi gözlendiği belirtilmiştir. Bu olumlu sonuçlarla birlikte ZnO-NP nanopartiküllerinin toksik etkilerine yönelik olumsuz sonuçlar da bulunmaktadır.ZnO-NP’nin hayvan beslenmesindeki zararlı etkilerine yönelik yapılan çalışmalarda ise hem karasal hayvanlarda hem de sucul hayvanlarda uzun vadeli toksik etkilerinin gözlendiği vurgulanmıştır. Boyutlarından kaynaklı olarak ZnO-NP’ler sahip oldukları yüksekreaktivite sayesinde çevredeki diğer kirletici bileşiklerle kompleks madde oluşturabilmektedirler. Bu şekilde toksisitelerinde kontrol edilemeyen bir durum ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca membranlara, proteinlere, DNA’ya bağlandıklarında oksidatif stres kaynağı olarak rol oynabilmektedirler. Ancak bu toksisite etkinliği ZnO-NP’in boyutuna, konsantrasyonuna, maruziyet süresine bağlı olarak değişebilmektedir.Bu çalışmada ZnO-NP'in hayvan beslemesinde kullanılması ve toksisitesine yönelik yapılan çalışmalardan elde edilen veriler ayrıntılı bir şekilde belirtilecektir. Bu sayede ZnO NP’in hayvan beslenmesindeki avantaj ve dezavantajları net bir şekilde ortaya konarak akademik bir bilgilendirme sağlanacaktır.

Zinc, one of the most abundant elements in the animal body, is not stored in the body.Therefore, it is used as an important additive in animal nutrition. Zinc element plays an active roles in the study of many enzymes and hormones such as alcohol dehydrogenase, alkaline phosphatase (ALP), aldolase, lactate dehydrogenase (LDH), RNA and DNA polymerases, reverse transcriptase, carboxypeptidase A, B, G and superoxide dismutase (SOD).Therefore, zinc is important for the normal growth of the body, reproduction, DNA synthesis, cell division and gene expression, photochemical vision processes, wound healing, ossification, energy production of the immune system of the body, protein synthesis.Recently, scientific reports have been presented on the use of zinc oxide nanoparticles in animal nutrition. Zinc oxide nanoparticles (ZnO-NP) are called solid zinc oxide particles with a size of 1-100 nm. Zinc oxide at nano size nanoparticles are more easily absorbed by the gastrointestinal tract and exhibits stronger interaction with organic and inorganic substances due to their large surface area/volume ratio. It has been reported that more efficient fermentation, immunity, milk production, growth, reproduction and feed consumption were observed in different animals such as pigs, chickens, sheep, cows fed with ZnO-NP.With these positive results, there also negative consequences for the toxic effects of ZnO-NP nanoparticles.In studies conducted on the harmful effects of ZnO-NP in animal nutrition, it has been emphasized that long-term toxic effects were observed in both terrestrial and aquatic animals. ZnO-NPs can form complex substances with other pollutant compounds in the environment due to their high reactivity origin from their size. In this way, an uncontrolled state can emerge at their toxicity. They can also act as a source of oxidative stress when they connect to membranes, proteins and DNA. However, the efficacy of this toxicity can change depending on the size, concentration and exposure time of ZnO-NP.In this study, the data obtained from studies on the use and toxicity of ZnO-NP in animal nutrition will be explained in detail. Thus, the advantages and disadvantages of ZnO-NP in animal nutrition will be clearly demonstrated and academic information will be provided.