Akademik Veri Yönetim Sistemi
Güzel Sanatlar Alanında Gelişmeler, Prof. Dr. Kader SÜRMELİ, Editör, Platanus Publishing, Ankara, ss.360-372, 2023
Geçmişten günümüze gelen süreç içerisinde Türk Din Mûsıkîsi’ne ait formlar kendilerine özgü icraları ile farklılıklarını ortaya koymaktadırlar. Bu formlar arasında en çok icra edileni ve büyük kitleler tarafından bilineni ve aynı zamanda edebiyatta da bir tür olan ilâhî formudur. Bu çalışmada ilâhî formu üzerine inceleme yapılmıştır. İlâhî formunun geleneksel icrası, bestelerinin içerikleri, güfte ve makam özellikleri ile günümüzde çeşitli medya organlarında icra edilen ilâhîler arasındaki farklılıklar üzerinde durularak yapılan yanlış icraların oluşturduğu zararlar üzerinde durulmuştur. Geleneksel ilâhî formunda mâna ve muhteva bakımından mutlaka olması gereken bir unsur olan tasavvufi anlayış, günümüzde çeşitli medya organlarında söylenen bazı ilâhîlerde bulunmamaktadır. Geleneksel ilâhî formundan uzaklaşılarak günümüzde arabesk, pop, rock ve fantezi tarzlarda ilâhîler okunmaktadır. Günümüz dünya düzeni ve popüler kültürün mûsıkîye olan olumsuz etkileri, dini mûsıkîde de etkisini göstererek günümüzde bestelenen bazı ilâhîlerde tasavvuf anlayışının değişmesine ve bozulmasına sebebiyet vermiştir. Özellikle geçmişten gelen ilâhîlerin medya organlarında topluma aktarılırken aslına sadık kalınmayarak icra edilişi, medya organlarında şöhret hevesi ile yapılan bazı yeni ilâhîlerin dinî ve tasavvufi gereklilikler açısından uygun yapıda olmamaları, geleneksel icra açısından bozulmalara giden bir etkiyi kuvvetlendirerek sürdürmektedir.