Uluslararası Adalet Divanı: Yapısı ve Örnek Olaylarla İşleyişi


Gökçay K.

Uluslararası Adalet Divanı: Yapısı ve Örnek Olaylarla İşleyişi , Prof. Dr. Muzaffer Ercan YILMAZ, Editör, Nobel Yayınevi, Ankara, ss.203-217, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Araştırma Kitabı
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: Nobel Yayınevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.203-217
  • Editörler: Prof. Dr. Muzaffer Ercan YILMAZ, Editör
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İkinci Dünya Savaşı’nın ardından dünya barışını sağlamak, anlaşmaz- lıkları gidermek ve çatışmaları önlemek amacıyla kurulan Birleşmiş Millet- ler (BM) örgütünün başlıca yargı organı olarak faaliyet yürüten Uluslararası Adalet Divanı (UAD) taraf devletlerin başvurmaları halinde devletler arasın- daki anlaşmazlıkları uluslararası hukuka uygun olarak çözme amacı taşıyan uluslararası bir yargıdır. Aynı zamanda BM organlarının ve bazı uluslararası kuruluşların başvurusu üzerine UAD’nin danışma görüşü verme yetkisi de bulunmaktadır. BM’nin yargısal yönünü ortaya koyan ve en temel organla- rından biri olan UAD 1946 yılında kurulmuş olsa da esasen Milletler Cemi- yeti (MC) bünyesinde olan Uluslararası Sürekli Adalet Divanı’nın (USAD) de- vamı niteliğindedir.

BM Antlaşmasının 92-96. maddeleri ile oluşturulan ve ayrıca 70 mad- delik bir Divan Statüsü ile yapısı ve yetkisi belirlenen Uluslararası Adalet Di- vanı 1946 yılında kuruluşundan hemen sonra çalışmalarına başlamıştır. 15 bağımsız yargıçtan oluşan UAD’nin adayları ulusal grupların gösterdikleri adaylar arasından BM Genel Kurulu ve Güvenlik Konseyi tarafından mutlak çoğunluk esasına göre seçilmektedir. Seçilen adaylar 9 yıl görev yapmakta ve yeniden seçilebilmektedir. Kuruluşundan günümüze kadar yüzlerce davaya bakan ve karara bağlayan UAD aynı zamanda BM Genel Kurul’u ve bazı ulus- lararası kuruluşların talebi doğrultusunda danışma görüşü de vermektedir. Kuruluşundan kısa süre sonra, Birleşik Krallık ile Arnavutluk arasında krize neden olan Korfu Boğazı davası UAD’nin önüne gelen ve karara bağlanan ilk dava olmuştur.