Akademik Veri Yönetim Sistemi
31. Ulusal Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Kongresi, İzmir, Türkiye, 17 - 20 Mayıs 2022, ss.266
Otizm Spektrum Bozukluğunda Değişen Sinirli İlgi Alani:pandemi
GİRİŞ Coronavirüs hastalığı-2019 (Covid-19) Dünya Sağlık Örgütü tarafından bir pandemi olarak ilan edilmesinin ardından temizlik, maske ve sosyal mesafe kuralları sürekli hatırlatılan uyarılar haline gelmiştir. Ülkemizde halkı salgın hakkında bilgilendirmek ve salgının yayılmasını önlemek amacıyla coronavirüs riskine karşı 14 kural geliştirilip, bu kurallar hakkında afişler hazırlandı. Ayrıca her gün covid-19 salgınında ülkemizin güncel durumu hakkında günlük vaka sayısı, illerdeki aşı durumu ve vaka durumu renkli risk haritaları ile yayınlandı. Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB), sosyal–iletişimsel alanda yetersizlikler ve sınırlı, tekrarlayıcı davranışlar ve ilgi alanları ile karakterize nörogelişimsel bir bozukluktur. Pandemi, OSB olan çocuklar da dahil olmak üzere özel gereksinimi olan kişileri daha olumsuz şekilde etkilemiştir. OSB'li bireyler, tanının doğasında bulunan iletişim, sosyalleşme ve yürütücü işlev farklılıkları nedeniyle bu pandemi şartlarından daha fazla etkilenmiştir. Biz bu olgu sunumunda OSB tanılı iki olgumuzun pandemiyle birlikte sınırlı ilgi alanlarındaki değişimleri tartışarak literatüre kazandırmak istedik. OLGU 1 OSB ve Dikkat eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanılarıyla polikliniğimizde takipli 10 yaş erkek hastada pandemi nedeniyle örgün eğitime uzaktan devam edildiği dönemde ülkemizin coronavirüs ile mücadele için geliştirdiği coronavirüs riskine karşı 14 kuralı ezberleme ve sık tekrarlama, evde ortak tuvalet, banyo ve havlu kullanmama, annesinin yıkadığı yiyecekleri kontrol etme, ellerini sık yıkama şikâyetlerinin başladığı öğrenildi. OLGU 2 OSB ve DEHB tanılarıyla polikliniğimizde takip edilen 12 yaş erkek hastanın pandemi dönemine denk gelen takipleri sırasında sınırlı ilgi alanının pandemiye dair konular üzerinde yoğunlaştığı gözlemlendi. Hastanın, şehirlerin vaka sayısına göre belirlenen renklerini (kırmızı-mavi), yakın çevredeki şehirlerin vaka sayılarını ve hastalıktan korunmak için açıklanan 14 maddelik listeyi tek tek ezberlediği ve bu kuralları sürekli tekrarladığı öğrenildi. TARTIŞMA OSB olan çocuklarda sınırlı ilgi alanları bulunduğu bilinmektedir. Pandemi, OSB olan çocukları daha olumsuz şekilde etkilemiştir. Pandemi sonrası medya da sık bir şekilde hastalıktan korunmak ve halkı bilgilendirmek için çeşitli haberler, reklamlar ve bildiriler yer almıştır. Bu durumun bizim olgularımızda olduğu gibi birçok OSB tanısı olan kişide sınırlı ilgi alanlarında değişiklikler başlatmış olabileceği düşüncesi oluşmuştur. Buradan yola çıkarak pandeminin özel gereksinimli çocuklar üzerinde oluşturduğu olumsuz etkileri ortadan kaldırabilmek için bu çocuklara yönelik spesifik müdahalelere ihtiyaç duyulduğu ve bu konuda düzenlemeler yapılması gerektiği düşünülmektedir.
Anahtar Kelimeler: Otizm spektrum bozukluğu; Covid-19 pandemisi; Sınırlı ilgi alanı