BİYOHERM TİPİ HİDROKARBON KAPANININ SONLU FARKLAR YÖNTEMİ İLE MODELLEMESİ: SORUNLAR VE ÇÖZÜMLER


Boğazkesen Ş., Güney R., Karslı H.

SIVAS INTERNATIONAL CONFERENCE ON SCIENTIFIC AND INNOVATION RESEARCH, Sivas, Türkiye, 13 - 15 Ekim 2022, ss.414-430

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Sivas
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.414-430
  • Atatürk Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET

Karmaşık jeolojik ortamlarda oluşan biyoherm yapıları stratigrafik hidrokarbon (petrol, doğal gaz) kapanlar olup, farklı türden kayaçlar arasında gelişen organik kökenli bir içeriğe sahip tümsek veya mercan biçimli karbonat yapılarıdırlar. Petrol ve doğal gaz üretimi yapılan bölgelerde kaynak sağlama sorununa çözüm sağladığı için antiklinal olmayan kapanlarla ilgili hidrokarbon arama çalışmalarında son yıllarda büyük ilgi görmüştür. Sismik yansıma yöntemi ile bu yapıların görüntülenmesi ve tanımlanması oldukça zor bir problemdir. Çünkü biyoherm yapıları bulundukları ortamlarda ara tabaka tekrarlılarına, tepe noktası yansımalarına ve karmaşık yansımalara neden oldukları için sinyal/gürültü oranını azaltırlar. Dolayısıyla, hidrokarbon taşıyan biyoherm yapılarının tanımlanmasını güçleştirirler. Bu nedenle, biyoherm yapılarının sismik dalga yayılımını anlamak, sismik yorumlama aşamasında yorumun tutarlığını artırmada katkılar sağlar. Bu çalışmada, örnek bir hidrokarbon taşıyan biyoherm yapısının atış kayıtlarının modellemesi, veri işlemi ve görüntülenmesi gerçekleştirilmiştir. Ham yapay atış verilerine yığma sonrası Kirchhoff zaman göç yöntemi uygulanmıştır. Ön veri işlem aşamaları ile atış gruplarındaki direkt varışlar, doğrusal olaylar, saçılmalar ve işlem gürültülerinden arındırılmıştır. Atış gruplarındaki direkt varışlar ve doğrusal olaylar, doğrusal olayların süzgeçlenmesi (Coherence Filter) ön veri işlem adımı ile süzgeçlenmiş ve verilerin sinyal/gürültü (S/G) oranı iyileştirilmiştir. Yığma sonrası Kirchhoff zaman göç (YSKZG) işlemi ile saçılmalar ortadan kaldırılmış ve sismik çözünürlülüğün daha iyi olduğu gözlemlenmiştir. Sonuç olarak, doğrusal olayların süzgeçlenmesi işlemi ile yığma sonrası Kirchhoff zaman göç yöntemi uygulamasının biyoherm yapılarının görüntülenmesinde daha başarılı sonuçlar elde ettiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler: Hidrokarbon kapanı, biyoherm, sonlu fark yöntemi, yapay kesit, coherence filter, yığma sonrası kirchhoff zaman göçü.

ABSTRACT

Bioherm structures formed in complex geological environments are stratigraphic hydrocarbon (oil, natural gas) traps and are mound or coral-shaped carbonate structures with an organic origin that develops between different types of rocks. In recent years, hydrocarbon exploration studies related to non-anticlinal traps have attracted great interest as it provides a solution to the resource supply problem in oil and natural gas producing regions. Visualization and identification of these structures with the seismic reflection method is a very difficult problem. Because bioherm structures cause inter layer multiple, peak reflections and complex reflections in their environments, they reduce the signal-to-noise ratio. Therefore, they complicate the identification of hydrocarbon-bearing bioherm structures. Therefore, understanding the seismic wave propagation of bioherm structures contributes to increasing the consistency of the interpretation during the seismic interpretation phase. In this study, modeling, data processing and imaging of shot records of a sample hydrocarbon-bearing bioherm structure were performed. Post and pre-stack Kirchhoff time migration methods were applied to raw artificial shot data and compared. With the preliminary data processing stages, multiple reflections, scattering, direct arrivals, linear events and artifacts in shot groups have been removed. Direct arrivals and linear events in shot groups are filtered by the preliminary data processing step of filtering linear events (Coherence Filter) and the signal-to-noise (S/N) ratio of the data is improved. Scattering was eliminated by post-stack Kirchhoff time migration method and it was observed that the seismic resolution was better. As a result, it was determined that the filtering of linear events and the application of the post-stack Kirchhoff time migration method achieved more successful results in the imaging of bioherm structures.

Keywords: Hydrocarbon trap, bioherm, finite difference method, synthetic section, coherence filter, post-stacking kirchhoff time migration.