Akademik Veri Yönetim Sistemi
Uluslararası Maldia Sağlık Bilimleri Kongresi, Malatya, Türkiye, 14 - 16 Ekim 2022, ss.183-184, (Özet Bildiri)
Giriş: Gebelik kişiyi ve ailesini etkileyen gelişimsel bir dönem olduğu gibi anne-babanın uyumunu gerektiren fizyolojik ve psikososyal bir süreçtir. Kuramcılara göre annelik rolü doğum öncesi dönemden başlayan doğum sonu dönemde de devam eden, annelik kimliğinin gelişimi ile tamamlanan sosyal roller, gelişimsel davranış ve tutumların bir bileşimi olarak tanımlanmaktadır. Mercer “anne olma” kuramında anneliğin sürekli ve değişen bir süreç olduğunu belirtmiştir. Bu süreçte ortaya çıkan yeni rollere uyum sağlamada gebenin doğum öncesi dönemde hazırlanması önem taşımaktadır. Bu anlamda gebelere bilgi, tutum ve beceri kazandırılmasında doğum öncesi eğitimin rolü kaçınılmazdır. Gereç- Yöntem: Bu çalışma, gebelere verilen eğitimin annelik rolüne etkisini belirlenmek amacıyla sistematik derleme ve meta-analiz deseninde yapılmıştır. Taramalar Şubat-Mart 2021 tarihleri arasında, “pregnant” AND “maternal role” AND “education” kelime grupları ile PubMed, DergiPark, MEDLINE, The Cochrane Library, EBSCO, Ulusal Tez Merkezi ve Google Akademik arama motorlarından yapılmıştır. Araştırmaların metodolojik kalitesi Joanna Briggs Institute tarafından geliştirilen yarı deneysel çalışmalar için Kritik Değerlendirme Kontrol Listeleri ile değerlendirilmiştir. Veriler meta-analiz yöntemleri ile sentez edilmiştir. Bulgular: PROSPERO kaydından (ID:355622) sonra çalışmaya 2000-2021 yılları arasında yayımlanmış 5 çalışma dâhil edilmiştir. Araştırmaların toplam örneklem hacmi 583 (Müdahale grubu: 292; kontrol grubu: 291)’tür. Meta-analiz sonuçlarında gebelere verilen eğitimin annelik rolüne etkisi farklı zamanlarda değerlendirilmiştir. Yapılan değerlendirmeler sonucunda gebelere verilen eğitimin, eğitimden sonra (p=0.67) ve doğumdan 4 hafta sonra annelik rolünü etkilemediği (p=0.15) saptanmıştır. Buna karşın gebelere verilen eğitimin doğumdan 6 hafta sonra (p=0.0009) ve doğumdan 4 ay sonra (p= 0.03) annelik rolünü artırdığı ve bu durumun istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca verilen eğitimin deney grubundaki annelerde annelik rolü kazanımı 3,3 kat artırdığı ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır. Sonuç: Bu çalışmada gebelere verilen eğitimin doğumdan 6 hafta sonra ve doğumdan 4 ay sonra annelik rol kazanımında etkisinin olduğu ancak doğumdan sonraki ilk haftalarda annelik rol kazanımında bir etkisinin olmadığı sonucu açığa çıkarılmıştır. Anahtar Kelimeler: Annelik rolü, Bakım, Eğitim, Gebelik