Akademik Veri Yönetim Sistemi
ANADOLU 5. ULUSLARARASI UYGULAMALI BİLİMLER KONGRESİ, Diyarbakır, Türkiye, 26 - 27 Aralık 2020, cilt.1, sa.1, ss.303-318
Bu çalışmada Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki illerden seçilen üç şehir merkezindeki (Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep) standart süreli yağışlar için (t=5, 10, 15, 30 dakika, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 24 saat) uygun dağılım modelinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bir diğer önemli amacı da, analiz yapılan istasyonlarda çeşitli tekerrür süreleri için (T=2, 5, 10, 25, 50, 100 ve 500 yıl) en uygun yağış şiddeti-süre-tekerrür denklemlerinin belirlenmesidir.
Araştırılan 3 istasyonun 1959-2000 yılları arasındaki belirli süreli maksimum yıllık yağış değerleri Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünden elde edilmiştir. Sırasıyla Genelleştirilmiş ekstrem dağılımlar, Gumbel, Normal, iki parametreli Lognormal, üç parametreli Lognormal, Gamma, Pearson ve Logpearson dağılımları kullanılarak uygun dağılım fonksiyonları ve belli tekerrürlü yağış şiddetleri elde edilmiştir. Uygun dağılım fonksiyonları parametreleri belirlenirken momentler yöntemi ve maksimum olabilirlik yöntemleri kullanılmıştır. Standart sürekli yağışa en uygun dağılım fonksiyonu χ2 uyum testi sonuçları karşılaştırılarak belirlenmiştir. Tekerrür süreleri için sekiz yağış şiddeti-süre-tekerrür denklemi lineer olmayan tahmin yöntemiyle karşılaştırılmıştır. Uygun denklem lineer olmayan tahmin yöntemindeki korelasyon katsayıları incelenerek seçilmiştir.
Farklı istatistik
dağılımların farklı standart süreler için uygun olabilmektedir. Kullanılan
sekiz farklı yağış şiddeti-süre-tekerrür denklemi bir istasyondan başka bir
istasyona değişmektedir. Adıyaman istasyonunda bütün tekerrür süreleri için 
denklemi seçilmiştir. Diyarbakır istasyonunda 
denklemi ( T = 2, 5, 25 ve 100 yıl için), 
denklemi ( T = 10 yıl için) ve 
denklemi ( T =50 ve 500 yıl için) seçilmiştir. Gaziantep istasyonunda en büyük korelasyon katsayılarına sahiptir
oldukları için, 
denklemi ( T = 2, 5 ve 100 yıl için), denklemi ( T = 10, 25 ve 500 yıl için) ve 
denklemi ( T =50 ve 500 yıl için) seçilmiştir.
The purpose of this study is to estimate the fitted distribution model for standard durations (t=5, 10, 15, 30 minutes, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 12, 24 hours) in analyzed chosen three city center in Southeastern Anatolia Region (Adıyaman, Diyarbakır, Gaziantep). An another important purpose is to get the best fitted rainfall intensity-duration-frequency functions for various return periods (T=2, 5, 10, 25, 50, 100 ve 500 years) in analyzed stations.
Records of observed maximum annual rainfall values for standard durations from 1959-2000 years at three stations are obtained from Turkish State Meteorological Service. The fitted distribution functions and the rainfall intensities are obtained by using Generalized Extreme Values, Gumbel, Normal, Two-parameter Lognormal, Three-parameter Lognormal, Gamma, Pearson type III and Logpearson type III distributions respectively. Moments method and maximum likelihood methods are used while determining the proper distribution functions parameters. χ2 goodness-of-fit tests were used to choose the best statistical distribution among them. Eight rainfall intensity-duration-frequency equations are compared for return periods using the nonlinear estimation methods. The appropriate equation is chosen by investigating the correlation coefficients in the nonlineer estimation.
For all return periods, was chosen in Adıyaman
station. In Diyarbakır station, ( for T = 2, 5, 25 and 100 years),
( for T = 10 years) and ( for T =50 and 500 years) was
selected. And in
Gaziantep station, ( for T = 2, 5 and 100 years), (for T
= 10, 25 and 500 years) and ( for T =50 and 500 years) were
chosen, because they possessed the largest correlation coefficients..
Different statistical
distributions can be appropriate for different standard durations. The used
eight different rainfall intensity-duration-frequency equations differ from a
station to another