Dönüşüm, ülkelerin sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmalarına yardımcı olan toplama ve yeniden kullanma sürecidir. Bu çalışma literatürde ilk kez birçok günlük tüketim ürününün geri dönüşümünü q-rung orthopair fuzzy (q-ROF) yaklaşımıyla bir karar verme problemi olarak ele almaktadır. Türkiye'de geri dönüşüm girişimlerine genellikle hükümet ve belediyeler tarafından liderlik edilmekte olup, geri dönüşüm kamu veya özel işletmelerle iş birliği içerisinde yürütülmektedir. Araştırma kâğıt, plastik, tekstil, pil, kızartma yağları, elektronik, cam ve ahşap gibi alternatif ürünleri değerlendirerek geri dönüşüm stratejilerinin etkinliğini değerlendirmektedir. Dönüştürülebilirlik oranı, geri dönüşüm için kaynak kullanımı, dönüştürülmüş ürün ömrü, geri dönüşüm sürecinin karmaşıklığı, ekonomik kazanç, ürün tüketim hızı ve ticaret fırsatları gibi kriterler karar verme sürecinde kullanılmaktadır. Bu kriterleri değerlendirmek için q-rung orthopair fuzzy topsis (q-ROFTOPSIS) yöntemi uygulanmaktadır. Karar vericiler bir geri dönüşüm uzmanı, geri dönüşüm alanında çalışan bir mühendis ve geri dönüşüm çalışmalarında uzmanlaşmış bir akademisyenden oluşmaktadır. Çalışma, elektronik ürünlerin geri dönüşümde en başarılı ürün grubu olduğunu, kızartma yağlarının ise en az başarıyı gösteren ürün grubu olduğunu ortaya koymaktadır.
Recycling is the process of collecting and reusing that helps the countries to achieve their sustainable development goals. This study, for the first time in the literature, considers the recycling of many daily consumption products as a decision-making problem with the q-rung orthopair fuzzy (q-ROF) approach. In Turkey, recycling initiatives are primarily led by the government and municipalities, involving either reprocessing in public facilities or collaboration with private enterprises. The research evaluates the effectiveness of recycling strategies, considering paper, plastic, textiles, batteries, frying oils, electronics, glass, and wood as alternative products. Criteria such as convertibility rate, resource usage for recycling, converted product lifespan, recycling process complexity, economic gain, product consumption rate, and trading opportunities are employed in the decision-making process. The q-rung orthopair fuzzy Technique for Order Preference by Similarity to Ideal Solution (q-ROFTOPSIS) method is applied to assess these criteria. Decision makers, comprising a recycling expert, a recycling business engineer, and an academician specializing in recycling studies, contribute to the evaluation. The study reveals electronic products as the most successful in recycling, while frying oils exhibit the least success.
