Akademik Veri Yönetim Sistemi
Art and interpretation (Online), sa.46, ss.17-28, 2025 (Scopus)
Erzurum şehri tarihsel süreç içerisinde askeri, ticari ve kültür-sanat yönünden bölgenin en önemli
şehirlerinden biri olma özelliğini her daim muhafaza etmiştir. Coğrafi olarak önemli uygarlıkların
bağlantı noktasında olması ve bu uygarlıkların geçiş noktasında yer alması bu özelliğini muhafaza etmenin yanında kültürel ve sanatsal zenginliğinin çok çeşitli ve yüksek standartlarda olmasına
sebebiyet vermiştir. Türklerin Anadolu’ya giriş kapısı olan şehir, aynı zamanda ilk Türk mimari eserlerinin de inşa edildiği şehirdir. Ulu Cami, Çifte Minareli ve Yakutiye Medreseleri gibi yapılar bu şehirdeki mimari geleneğin yapı standartlarını çok yüksek seviyeye çıkarmanın yanı sıra daha sonraki
yapılara da yapı standartları açısından referans olmuşlardır. Saltuklu ve İlhanlılar ile başlayan yüksek
yapı standardı 16. yy.’da yeni bir ivme kazanmıştır. Bu dönmeden sonra şehirde çok büyük vakıflar kurulmuş ve yoğun bir imar faaliyeti başlamıştır. Cumhuriyet dönemine kadar kesintisiz devam
eden imar faaliyetlerinde birbirinden değerli pek çok yapı şehre kazandırılmıştır. Bunlardan biri de
1850’li yıllarda inşa edildiği düşünülen Çortan Camiidir. Ahşap direkli ve ahşap hatıllı cami, Erzurum
mimari geleneğini ve inşa edildiği dönemin özelliklerini fazlası ile yansıtan bir yapıdır. Bu çalışma
ile hem yapının kültürel ve sanatsal özellikleri tespit edilerek literatüre kazandırılması sağlanmış
olacak hem de Erzurum Vakıflar Bölge Müdürlüğünün 2020-2021 yılları arasında gerçekleştirmiş
olduğu restorasyon süreci detaylı bir şekilde aktarılacaktır.
The city of Erzurum has always maintained its feature of being one of the most important cities of the region in terms of military, trade and culture and art throughout history. Being geographically at the junction of important civilizations and being at the transition point of these civilizations has not only preserved this feature but also caused its cultural and artistic richness to be very diverse and of high standards. The city, which was the gateway to Anatolia for the Turks, was also the city where the first Turkish architectural works were built. Structures such as the Ulu Mosque, the Twin Minarets and the Yakutiye Madrasahs not only raised the building standards of the architectural tradition in this city to a very high level, but also became a reference for later structures in terms of building standards. The high building standards that began with the Saltukids and Ilkhanids gained new momentum in the 16th century. After this transformation, very large foundations were established in the city and intensive construction activities began. Many valuable structures were added to the city in the construction activities that continued uninterruptedly until the Republic period. One of these is the Çortan Mosque, which is thought to have been built in the 1850s. The mosque with wooden pillars and wooden beams is a structure that greatly reflects the architectural tradition of Erzurum and the characteristics of the period in which it was built. With this study, both the cultural and artistic characteristics of the structure will be determined and brought to the literature, and the restoration process carried out by the Erzurum Foundations Regional Directorate between 2020-2021 will be conveyed in detail.