Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, cilt.34, sa.2, ss.649-667, 2020 (Hakemli Dergi)
Özet: Çin ile ABD arasındaki dış ticaret ilişkileri
değerlendirildiğinde, Çin’in genelde dünyaya ve özelde de ABD’ye karşı
dış ticaret bilançosu açısından sürekli fazla verdiği dikkat
çekmektedir. Dış ticareti de kuşatan cari işlemler bilançosu
çerçevesinde bir değerlendirmesi yapıldığında, cari fazlanın dış
ticaretteki kadar olmadığı görülmektedir. Dolayısıyla sürekli açık veren
gelişmiş ekonomilerin tarife dışı araçlarla ve özellikle gönüllü
ihracat kısıtlamaları olgusuyla tepki verdiği politika argümanının
varlığı bilinmektedir. Burada ABD’nin dış açığını by-pass etme
eğilimiyle kısıtlamalara yöneldiğinde dair savların yanı sıra Çin’in
giderek yükselen trendine karşılık olarak onun önemli bir ekonomik güç
olma motifini aşağıya çekme eğilimine paralel biçimde yeni merkantilist
uygulamaların varlığı tartışma konusudur. Çalışmada ana mal grupları
itibarıyla Çin ile ABD arasındaki rekabet güçleri inceleme konusu
yapılmıştır. Rekabet gücü açısından Çin’in yükte ağır, pahada hafif
mallar grubunda rekabet gücünün olmadığı dikkat çekmiştir. Bu durum
oldukça geniş iç talepten kaynaklanabileceği düşünülmüştür. Ancak, bu
grupta da ileriye dönük olarak rekabet gücü elde etme olasılığına dair
sinyaller yakalanmıştır. Diğer taraftan genel anlamda emek-yoğun
sektörlerde rekabet gücünün varlığı dikkat çekmekte ve bunun da
makineler ve taşıt araçları ile çeşitli mamul eşyada olduğu
gözlenmiştir. Bu iki mal grubundaki üstünlüğün daha çok ucuz emek
avantajı ile sürdürüldüğü söylenebilir.
Anahtar Kelimeler: ABD ve Çin ekonomisi, Balassa endeksi, Rekabet gücü.