Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. International Colosseum Scientific Research and Innovation Congress, Rome, İtalya, 22 - 23 Şubat 2025, ss.160-179, (Tam Metin Bildiri)
Bu çalışma, yapay zekânın (YZ) kamu kurumlarının idari kapasitesi üzerindeki etkilerini ulusal ve uluslararası literatür çerçevesinde analiz etmeyi amaçlamaktadır. İdari kapasite, kamu kurumlarının kaynakları yönetme, politika üretme ve hizmet sunma becerisini ifade eden çok boyutlu bir kavramdır. YZ teknolojileri, bu kapasitenin verimlilik, karar kalitesi ve vatandaş katılımı gibi boyutlarını güçlendirme potansiyeli taşırken, aynı zamanda etik, hukuki ve insan kaynağına ilişkin riskleri de beraberinde getirmektedir.
Çalışma, YZ'nin kamu yönetimine entegrasyonunu üç ana eksende ele almaktadır: teknolojik determinizm ve kurumsal adaptasyon, etik ve hukuki çerçeve, kapasite geliştirme ve insan-makine iş birliği. YZ, rutin iş süreçlerini otomatikleştirerek operasyonel verimliliği artırmakta, büyük veri analitiği ile karar alma süreçlerini iyileştirmekte ve vatandaş hizmetlerini kişiselleştirerek memnuniyeti artırmaktadır. Ancak, algoritmik önyargı, şeffaflık eksikliği ve otomasyon kaynaklı işsizlik gibi sorunlar, YZ'nin kamu yönetiminde kullanımını karmaşıklaştırmaktadır.
Çalışmanın bulguları, YZ'nin kamu yönetiminde etkin bir şekilde kullanılabilmesi için etik denetim mekanizmalarının güçlendirilmesi, insan kaynağının dönüştürülmesi ve veri altyapısının iyileştirilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır. YZ, kamu yönetiminin bir "sihirli değnek"i değil, ancak doğru kullanıldığında etkili bir "araç"ı olabilir. Gelecekte, YZ'nin kamu yönetiminde kullanımı daha da yaygınlaşacak olsa da bu süreçte insan hakları, adalet ve eşitlik ilkeleri her zaman ön planda tutulmalıdır.
Sonuç olarak, YZ'nin kamu yönetiminde kullanılması, idari kapasitenin güçlendirilmesi açısından büyük bir fırsat sunmaktadır. Ancak, bu fırsatın başarıya ulaşması, teknolojik altyapının güçlendirilmesi, etik ilkelerin benimsenmesi ve insan kaynağının dönüşümüyle mümkün olacaktır. Bu süreçte, kamu yönetimi, vatandaşların güvenini kazanarak daha etkin, şeffaf ve adil bir yönetim modeli inşa edebilir.
Anahtar kelimeler: Yapay Zekâ, Kamu Yönetimi, İdari Kapasite, Kamu Kurumları
This study aims to analyze the effects of artificial intelligence (AI) on the administrative capacity of public institutions within the framework of national and international literature. Administrative capacity is a multidimensional concept encompassing the ability of public institutions to manage resources, formulate policies, and deliver services. While AI technologies have the potential to enhance various dimensions of this capacity—such as efficiency, decision quality, and citizen participation—they also introduce risks related to ethics, law, and human resources.
The study examines the integration of AI into public administration through three main dimensions: technological determinism and institutional adaptation, the ethical and legal framework, and capacity development through human-machine collaboration. AI enhances operational efficiency by automating routine administrative processes, improves decision-making through big data analytics, and increases citizen satisfaction by enabling personalized public services. However, challenges such as algorithmic bias, lack of transparency, and job displacement due to automation complicate the effective implementation of AI in public administration.
The findings indicate that for AI to be effectively utilized in public administration, ethical oversight mechanisms must be strengthened, human resource capacities must be restructured, and data infrastructure must be improved. AI is not a "magic wand" for public administration but can serve as an effective "tool" when implemented appropriately. While the adoption of AI in public administration is expected to expand in the future, fundamental principles such as human rights, justice, and equality must remain at the forefront.
In conclusion, AI presents a significant opportunity for enhancing administrative capacity in public institutions. However, realizing this potential depends on reinforcing technological infrastructure, adhering to ethical standards, and transforming human resource strategies. By navigating these challenges effectively, public administration can foster a more efficient, transparent, and equitable governance model, ultimately strengthening public trust in government institutions.
Keywords: Artificial Intelligence, Public Administration, Administrative Capacity, Public Institutions