Bu çalışmada Hz. Peygamber’in eğitim yöntemlerinden biri olarak değerlendirdiğimiz ve ‘seçenek sunma” olarak adlandırdığımız yaklaşım, ele alınıp günümüze taşınması amaçlamıştır. Çalışmanın girişinde ‘seçenek sunma’ ifâdesi pedegojik ve psikolojik yönleri ile tarif edilip konunun Kur’ânî temelleri örneklendirilirmiş, akabinde ayrıntılar hadislerle işlenmiştir. Çalışma nitel araştırma metoduyla yürütülmüştür. Yararlanılan kaynaklar doküman analizi yöntemleriyle sistemli olarak taranmış ve ulaşılan veriler, hadis ilimleri çerçevesinde değerlendirilmiştir. Kur’ân-ı Kerîm’de Hz. Peygamber’in (s.a.v.) “kitabı tebliğ etme”, “kitabı öğretme”, “hikmeti öğretme”, “bilinmeyenleri öğretme” ve “âyetleri açıklama” gibi öğretmenlik olarak ifade edilebilecek vasıflarına/görevlerine dikkat çekilmiştir. Hz. Peygamber de (s.a.v.) “Ben ancak muallim olarak gönderildim.” sözüyle kendisini muallim/öğretmen olarak tarif etmiş ve vazifesinin de “güzel ahlâkı tamamlamak” olduğunu belirtmiştir. Hz. Peygamber, Kur’ân’ın “Rabbinin yoluna hikmetle, meviza-i hasene ile çağır.” emirlerine uyarak güzel ahlâkı benimsetme görevini en güzel şekilde ikmâl eylemiştir. Yine Kur’ân-ı Kerîm; “Rabbinden bir rahmetle onlara yumuşak davrandın.” beyanı ile Hz. Peygamber’in (s.a.v.) risâletteki üslûbunu ve tutumunu, eğitim öğretim ilke ve yöntemlerini tasvip etmiş ve övmüştür. Ferdî, ailevî ve içtimâî münasebetlerimizde örgün ve yaygın eğitimde “Allah Rasûlü’nde (s.a.v.) üsve-i hasene/güzel örnekler bulunmaktadır. Bu kapsamda Hz. Peygamber’in, (s.a.v.) muhataplarına “seçenek sunma” olarak tanımladığımız yönteme başvurduğu görülmüştür. Hz. Peygamber’in (s.a.v.) ashâbını seçenekler geliştirmeye teşvik ettiği, muhataplarına kolaylaştırıcı seçenekler, çoklu seçenekler, sınırlandırıcı seçenekler ve özendirici seçenekler sunduğu tespit edilmiş, bu kapsamda farklı disiplinlerde çalışmaların yapılmasında da fayda görülmüştür. Elde edilen bulgular ve öneriler sonuç başlığında detaylandırılmıştır.
In this study, Hz. It is aimed to address the approach that we consider as one of the educational principles of the Prophet and which we call 'offering options'. In the introduction of the study, the expression 'offering options' is described with its pedagogical and psychological aspects, the Qur'anic foundations of the subject are examined and then the details are covered with hadiths. The study was conducted with the qualitative research method, the sources used were systematically scanned on the basis of document analysis, and the data obtained was evaluated within the framework of hadith sciences. In the Holy Quran, Hz. Attention was drawn to the Prophet's qualities that can be described as teaching, such as "teaching the book", "teaching wisdom", "teaching the unknown" and "explaining the verses". Hz. The Prophet said, "I was sent only as a teacher." He described himself as a teacher and stated that his duty was "to complete the moral message." Hz. The Prophet said in the Qur'an: "Call to the way of your Lord with wisdom and good manners." By complying with his orders, he completed his duty of inculcating good morals with great perfection. The Holy Quran says, "You dealt gently with them by the mercy of your Lord." With his statement, Hz. He praised the Prophet's teaching style and his teaching methods. There are good examples of "Uswa al-Hasana in the Messenger of Allah" in education. Hz. It has been observed that the Prophet used approaches that we define as "offering options" to his interlocutors. Hz. It was determined that the Prophet encouraged his companions to develop options and offered facilitating options, multiple options and limiting options to his interlocutors, and the findings were detailed in the end.
