Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2005
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: NURCAN KILIÇ
Danışman: Zühal Güvenalp
Özet:
Rubiaceae familyası bitkilerinden olan Galium cinsi Türkiye bitki örtüsünde 1 01 tür ile temsil edilmektedir. Galium türleri halk arasında antiromatizmal, antispazmodik, iştah açıcı, idrar söktürücü, safra artırıcı, kabız, yatıştırıcı ve astrenjan olarak kullanılmaktadır. Galium tortumense, endemik Galium türlerinden biridir. Bu çalışmada Galium tortumense, sekonder metabolitlerinin izolasyonları ve yapı tayinleri yönünden incelenmiştir. Bitki materyali Erzurum, Tortum Gölü yakınlarından toplanmıştır. Bitkinin gölgede kurutulmuş toprak üstü kısımları metanol ile ekstre edilmiştir. Ekstre suda çözülmüş ve kloroform ile tüketilmiştir. Sulu ekstre liyofilize edilmiştir. Yapılan kromatografik çalışmalar [açık kolon kromatografisi (silika jel, sefadeks) ve vakum sıvı kromatografisi] sonucunda 3-sitosteroI (GTS), ursolik asit (GTT-1), oleanolik asit (GTT-2), skandozit metil ester (GTI-1), dafillozit (GTI-2) ve rutin (GTF) bileşikleri izole edilmiştir. Elde edilen bileşiklerin yapıları spektral metodlarla (UV, 1 D-, 2D- NMR, ESI kütle spektroskopisi) aydınlatılmıştır. Anahtar kelimeler: Galium tortumense, Rubiaceae, sterol, triterpen, iridoit glikoziti, flavonol heteroziti