Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Spor Bilimleri Fakültesi, Antrenörlük Eğitimi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Hilal KAYA
Danışman: Hilal Kaya, Erdinç Şıktar
Özet:
Amaç:
Bu araştırmada daha önce farklı başlıklar altında incelenmiş olan
zihinsel antrenman ve bilişsel esneklik durumlarının birlikte incelenip takım
ve bireysel elit sporculardaki etkilerinin belli parametrelere göre incelenmesi
amaçlanmaktadır. Araştırmanın amacı zihinsel antrenman ve bilişsel esneklik
durumları sporcuların performanslarında etkili mi, etkiliyse bireysel sporlarda
mı yoksa takım sporlarında mı daha etkili bunu incelemektir.
Yöntem: Elit Düzeydeki Bireysel ve Takım Sporuyla
İlgilenen Elit Sporcuların bilişsel esneklik ve zihinsel antrenman durumları
arasındaki ilişkinin incelendiği bu araştırma “ilişkisel tarama modeli”
kullanılarak tasarlanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde bilgisayar programı
olan SPSS 25.0 (Statistical Package for the Social Sciences) veri analizi programı
kullanılmıştır. Verilerin
analizinde kategorik değişkenlere bakılmış ve normal bir dağılıma sahip olduğu
görülmüştür. Verilerin analizinde öncelikle
frekans ve yüzdelik dağılımını gösteren tablo oluşturulmuştur. İki bağımsız
grupların karşılaştırılmasında Bağımsız Örneklem T Testi, karşılaştırılacak
grup sayısı ikiden fazla olduğu durumlarda ise ANOVA testi uygulanmıştır.
Anlamlılık değeri (p=0,05) olarak kabul edilmiştir. Çalışmada uygulana 20
maddelik Sporda Zihinsel Antrenman Ölçeği’nin Cronbach Alpha güvenirlik
katsayısı 0,913 ve Bilişsel
Esneklik Ölçeği’nin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,752 olarak
hesaplanmıştır.
Bulgular: Araştırmamızda çalışmaya
katılan elit sporcuların cinsiyetlerine göre sporda zihinsel antrenman ölçeği
ile alt boyutları arasında yapılan t testi analizi sonrasında p<,05
düzeyindeki istatistik sonuçlarında;
zihinsel temel beceriler, kişilerarası beceriler, zihinsel canlandırma alt
boyutları ile sporda zihinsel antrenman
ortalama değerlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı sonucu tespit edilmiştir. Yine
cinsiyet değişkenine göre elit sporcuların zihinsel performans beceriler alt
boyutu ile kendinle konuşma(t(292)=-1,960; p=,050)
alt boyutunda
istatistiksel olarak anlamlı farklılığın olduğu sonucu bulunmuştur. Bu
farklılığın zihinsel performans beceriler alt boyutunda erkekler lehine
olurken, kendinle konuşma alt boyutunda kadınlar lehine olduğu görülmektedir.
Çalışmaya katılan elit sporcuların cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi, spor türü, branş, spor
geçmişi ve antrenörün fiziksel antrenman dışında mental antrenmana yaptırması
göre bilişsel esneklik ölçeği ortalama değerleri için yapılan t testi ve Anova
analizi sonrasında p<,05 düzeyindeki istatistik sonucun da ortalama
değerlerinde anlamlı bir farklılık olmadığı sonucu tespit edilmiştir.
Sonuç: Çalışmaya katılan elit sporcuların sporda
zihinsel antrenman ölçeği ve alt boyutları ile bilişsel esneklik ölçeği arasındaki ilişkiyi belirlemek için yapılan korelasyon analiz sonuçları incelendiğinde p<,01 ve
p<,05 düzeyinde ölçekler arasında anlamlı ilişki olduğu tespit edilmiştir.
Sporcuların zihinsel antrenman
ölçeği ve alt boyutları ile bilişsel esneklik ölçeği arasında pozitif yönde ilişki olduğu
sonucu bulunmuştur. Sporcuların sporda zihinsel antrenman düzeyleri ile
alt boyutlarından zihinsel temel beceriler, zihinsel performans, kişilerarası
beceriler, kendinle konuşma, zihinsel canlandırma düzeyleri arttıkça bilişsel
esneklik düzeylerinin de arttığı görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: zihinsel
antrenman, bilişsel esneklik, bireysel spor, takım sporu