Kimya eğitiminde sürdürülebilir kalkınma ve yeşil kimya üzerine yapılan çalışmaların bibliyometrik analiz

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Matematik ve Fen Bilimleri Eğitimi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MERVE DOĞAN

Danışman: Zafer Karagölge

Özet:

Amaç: Bu araştırmada, 1990-2022 yılları arasındaki Web of Science (WoS) veri tabanında yayınlanan Kimya Eğitiminde Sürdürülebilir Kalkınma ve Yeşil Kimya konulu çalışmaların bibliyometrik özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Yöntem: Araştırma tarama deseni temelinde yürütülmüştür. Tarama işlemi Web of Science (WoS) veri tabanı ile yapılmış, arama bölümünde kimya eğitimi, sürdürülebilir kalkınma ve yeşil kimya anahtar kelimeleriyle gelişmiş arama kullanılmış ve ilk etapta toplam 1715 çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışmanın kapsamı sınırlandıktan sonra toplam 716 çalışma elde edilmiş ve bu çalışmalar 15 parametre başlığı altında VOSviewer programına aktarılıp şekiller ve tablolar haline dönüştürülmüştür. Bulgular: Çalışmada on beş parametre belirlenmiş ve bu parametrelere bibliyometrik analiz uygulanmış, elde edilen haritalar ve tablolar bulgular kısmında verilmiştir. Araştırmada, kimya eğitiminde sürdürülebilir kalkınma ve yeşil kimya üzerine yapılan çalışmaların en fazla 2021 yılında yapıldığı tespit edilmiştir. En fazla kullanılan kelimenin yeşil kimya olduğu ve ABD adresli çalışmaların diğer ülkelere oranla daha fazla olduğu anlaşılmıştır. Journal of Chemical Education dergisinin en üretken dergi olduğu, kurum bazında en üretken birimin ise Polonya’da bulunan Gdonsk University of Technology olduğu görülmüştür. Sonuçlar: Kimya eğitiminde sürdürülebilir kalkınma ve yeşil kimya üzerine yayınlanan çalışmaların yıllara göre giderek arttığı ortaya konmuştur. Journal of Chemical Education ve Science of the Total Environment dergilerin alanında en aktif ve en fazla tercih edilen dergiler olduğu anlaşılmıştır. İncelenen çalışmalarda sırasıyla fırsat, öğrenme ve yazar, reaktif, işletme kelimeleri son yıllarda kullanılmaya başlanmıştır. Bu durum son yıllardaki çalışmalarda sürdürülebilir kalkınma hedeflerinden biri olan eğitimde fırsat eşitliğine vurgu yapıldığına işaret etmektedir.