Astragalus globosus Vahl ve Astragalus breviflorus DC. Türleri Üzerinde Farmakognozik Araştırmalar


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2022

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BENAN KALAYCI

Danışman: Zühal Güvenalp

Özet:

Amaç: Astragalus globosus Vahl ve Astragalus breviflorus DC. bitkilerinin kök ve toprak üstü kısımlarından hazırlanan farklı polaritedeki ana ekstre ve alt fraksiyonların MCF-7 meme kanseri, MDA-MB-231 yüksek metastatik insan meme kanseri ile MCF-10A sağlıklı meme epitel hücreleri üzerinde in vitro sitotoksik etkilerinin belirlenmesi, aktif ekstreler üzerinde izolasyon çalışmalarının gerçekleştirilmesi, izole edilen bileşiklerin sitotoksik ve apoptotik/nekrotik etkilerinin değerlendirilmesi çalışmamızın amacını oluşturmaktadır.

Materyal ve Metot: Ekstrelerin ve izole edilen bileşiklerin in vitro sitotoksik etkilerini belirlemek amacıyla MTT testi, apoptotik/nekrotik etkilerin değerlendirilmesi için akım sitometrisi yöntemi kullanılmıştır. Kromatografik yöntemlerle izole edilen bileşiklerin yapıları ise 1D- ve 2D-NMR spektroskopisi ve kütle spektrometresi yöntemleri kullanılarak aydınlatılmıştır.

Bulgular: A. globosus Vahl ve A. breviflorus DC. türlerinin n-butanol ekstreleri kanser hücreleri üzerinde sitotoksik etki gösterirken, sağlıklı hücreleri en az etkilemiştir. Yapılan izolasyon çalışmaları sonucunda A. globosus türünden 1 flavon glikoziti ve 2 flavonol glikoziti, A. breviflorus türünden 2 fenolik asit ve 1 flavonol izole edilmiştir. A. globosus’tan izole edilen diosmin, kanser hücreleri üzerinde en yüksek sitotoksik etkiyi gösteren bileşik olup; Diosmin’in sitotoksik etkisini hücrelerde nekroz meydana getirerek yaptığı görülmüştür. A. breviflorus’tan izole edilen bileşikler arasında en yüksek sitotoksik etkiyi kateşin göstermiştir. Kafeik asit ise kanser hücrelerinde en fazla apoptoz meydana getiren bileşik olmuştur.

Sonuç: Astragalus globosus Vahl ve Astragalus breviflorus DC. bitkileri üzerinde ilk kez fitokimyasal çalışmalar gerçekleştirilmiş, in vitro sitotoksik ve apoptotik etkileri ilk defa tarafımızca değerlendirilmiştir.