Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BENAN KALAYCI
Danışman: Zühal Güvenalp
Özet:
Amaç: Astragalus globosus
Vahl ve Astragalus breviflorus DC. bitkilerinin kök ve toprak üstü
kısımlarından hazırlanan farklı polaritedeki ana ekstre ve alt fraksiyonların MCF-7
meme kanseri, MDA-MB-231 yüksek metastatik insan meme kanseri ile MCF-10A
sağlıklı meme epitel hücreleri üzerinde in vitro
sitotoksik etkilerinin belirlenmesi, aktif ekstreler üzerinde izolasyon
çalışmalarının gerçekleştirilmesi, izole edilen bileşiklerin sitotoksik ve apoptotik/nekrotik
etkilerinin değerlendirilmesi çalışmamızın amacını oluşturmaktadır.
Materyal
ve Metot: Ekstrelerin ve izole edilen
bileşiklerin in vitro sitotoksik etkilerini belirlemek amacıyla MTT
testi, apoptotik/nekrotik etkilerin değerlendirilmesi için akım sitometrisi
yöntemi kullanılmıştır. Kromatografik yöntemlerle izole edilen bileşiklerin
yapıları ise 1D- ve 2D-NMR spektroskopisi ve kütle spektrometresi yöntemleri
kullanılarak aydınlatılmıştır.
Bulgular:
A. globosus Vahl ve A. breviflorus DC. türlerinin n-butanol
ekstreleri kanser hücreleri üzerinde sitotoksik etki gösterirken, sağlıklı
hücreleri en az etkilemiştir. Yapılan izolasyon çalışmaları sonucunda A.
globosus türünden 1 flavon glikoziti ve 2 flavonol glikoziti, A.
breviflorus türünden 2 fenolik asit ve 1 flavonol izole edilmiştir. A.
globosus’tan izole edilen diosmin, kanser hücreleri üzerinde en yüksek
sitotoksik etkiyi gösteren bileşik olup; Diosmin’in sitotoksik etkisini
hücrelerde nekroz meydana getirerek yaptığı görülmüştür. A. breviflorus’tan
izole edilen bileşikler arasında en yüksek sitotoksik etkiyi kateşin
göstermiştir. Kafeik asit ise kanser hücrelerinde en fazla apoptoz meydana
getiren bileşik olmuştur.
Sonuç:
Astragalus globosus Vahl ve Astragalus breviflorus DC. bitkileri
üzerinde ilk kez fitokimyasal çalışmalar gerçekleştirilmiş, in vitro
sitotoksik ve apoptotik etkileri ilk defa tarafımızca değerlendirilmiştir.