Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Canderen BEKÇİ
Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu
Özet:
Amaç:
20.yüzyılda, sanat eserinin alınıp satılan bir mal oluşuna tepkiselliği ve
sanatı tanıtma/benimsetme amaçlı performatifliği ile asemblaj sanatının, yalnız
sanatçı açısından değil sanat alımlayıcısının duygu ve düşüncesini bükerek
sanatın nesnelleşmesinin önünü açmış olması bakımından sosyolojik boyutları ile incelenmesi
amaçlanmıştır.
Yöntem: Tez çalışması, ‘betimsel araştırma
yöntemi’ ile geliştirilmiştir. Tezin yürütülmesinde veri toplama/ gözlemleme
tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin tasarım sürecine dahil
edilebilirliği tartışılmış, resim ve/veya heykel disiplinleri ile bağdaşık bir
sanatsal uygulama alanı yaratılmıştır.
Bulgular:
1950 sonrası fikir ve sanat akımlarını benimsemiş sanatçıların eserlerinde karşımıza
çıkan asemblaj, bir tür yöntem ya da etkinliğin bir parçası halinde sunulan
resim-heykel arası sanat formlarıdır.
Klasik anlayışta, kütleselliği bakımdan gözlemleyeni için düşündürücü bir
içeriğe sahip olmadığı iddia edilen heykel ile düz bir zemin üzerinde derinlik
algısı yaratıp, ifadeyi güçlendirdiği kanısında olunan resmin anlatım
olanaklarını benimseyip-sınayan asemblaj sanatı, modern sanata özgü
farklılaşmayı destekleyen sosyal bir fenomen ve davranış biçimi olarak
karşımıza çıkmaktadır.
Sonuç:
Asemblaj tekniği, 1960 sonrası sanatta doğacak çeşitliliğin habercisi olmuş,
felsefik bir kavram haline gelmiştir. Alışılagelmiş kalıplar yerine farklı
stilleri deneyen, ifade özgürlüğünü savunan sanatçı kitlesinin dönemin izlerini
aktarma ve görünür kılma amacıyla, dışa vurmak istediği duygu ve düşüncelerle
bağdaşık sanatsal temsil üretme biçimi olarak belirginleşmiştir.
Anahtar
Kelimeler: Asamblaj sanatı, asamblaj tekniği, hazır nesne, temsil,
yapısalcılık.