Sosyo materyal temsil ve yapılandırmacı bir yaklaşım olarak Asemblaj Sanatı


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Canderen BEKÇİ

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Amaç: 20.yüzyılda, sanat eserinin alınıp satılan bir mal oluşuna tepkiselliği ve sanatı tanıtma/benimsetme amaçlı performatifliği ile asemblaj sanatının, yalnız sanatçı açısından değil sanat alımlayıcısının duygu ve düşüncesini bükerek sanatın nesnelleşmesinin önünü açmış olması bakımından   sosyolojik boyutları ile incelenmesi amaçlanmıştır.

 Yöntem: Tez çalışması, ‘betimsel araştırma yöntemi’ ile geliştirilmiştir. Tezin yürütülmesinde veri toplama/ gözlemleme tekniği kullanılmıştır. Elde edilen verilerin tasarım sürecine dahil edilebilirliği tartışılmış, resim ve/veya heykel disiplinleri ile bağdaşık bir sanatsal uygulama alanı yaratılmıştır.

Bulgular: 1950 sonrası fikir ve sanat akımlarını benimsemiş sanatçıların eserlerinde karşımıza çıkan asemblaj, bir tür yöntem ya da etkinliğin bir parçası halinde sunulan resim-heykel arası  sanat formlarıdır. Klasik anlayışta, kütleselliği bakımdan gözlemleyeni için düşündürücü bir içeriğe sahip olmadığı iddia edilen heykel ile düz bir zemin üzerinde derinlik algısı yaratıp, ifadeyi güçlendirdiği kanısında olunan resmin anlatım olanaklarını benimseyip-sınayan asemblaj sanatı, modern sanata özgü farklılaşmayı destekleyen sosyal bir fenomen ve davranış biçimi olarak karşımıza çıkmaktadır.

Sonuç: Asemblaj tekniği, 1960 sonrası sanatta doğacak çeşitliliğin habercisi olmuş, felsefik bir kavram haline gelmiştir. Alışılagelmiş kalıplar yerine farklı stilleri deneyen, ifade özgürlüğünü savunan sanatçı kitlesinin dönemin izlerini aktarma ve görünür kılma amacıyla, dışa vurmak istediği duygu ve düşüncelerle bağdaşık sanatsal temsil üretme biçimi olarak belirginleşmiştir.

Anahtar Kelimeler: Asamblaj sanatı, asamblaj tekniği, hazır nesne, temsil, yapısalcılık.