ERİK ÇEKİRDEĞİ TOZLARI KULLANILARAK TEKSTİL BOYAR MADDESİNİN ADSORPSİYON YÖNTEMİYLE GİDERİLMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: SONGÜL ESRA ÇAĞA

Danışman: Beyhan Kocadağistan

Özet:

Amaç: Tekstil ve ilgili endüstrilerden boyar madde atılması ile doğal sular kirlenmektedir. Atık sulardan boyar maddelerin sulu çözeltilerden giderilmesi için adsorpsiyon yöntemi etkili, ekonomik ve başarılı bir yöntemdir. Bu çalışmada erik çekirdeği tozları ile tekstil boyar maddesinin adsorpsiyon yöntemiyle giderimi hedeflenmiştir. Yapılan çalışmada erik çekirdeklerinin boyar madde üzerindeki etkisi çeşitli parametreler ile incelenerek izoterm ve kinetik değerleri hesaplanmıştır.

Yöntem: Adsorbent olarak erik çekirdeği tozları, adsorbat olarak Disperse Blue Reaktif B3R (blue 3R) tekstil boyası kullanılmıştır. Adsorbent ve adsorbat çözeltisi hazırlanıp ısıtıcılı çalkalayıcıda karıştırılarak adsorpsiyon çalışmaları esnasında belirli zaman aralıkları ile numuneler alınmıştır. Erlenlerden alınan numuneler santrifüjlenerek spektrofotometrede okutularak çalışma sürdürülmüştür. Çalışma sonucunda gerekli hesaplamalar yapılarak kinetik değerler belirlenmiştir.

Bulgular: Yapılan deneylere göre adsorpsiyon işlemi için optimum deney şartları; başlangıç pH 12, sıcaklık 30oC, giriş boya konsantrasyonu 25 mg/L, karıştırma hızı 200 rpm ve adsorbent miktarı 3 g/L olarak belirlenmiştir. Elde edilen deneysel veriler Langmuir, Freundlich ve Temkin izotermlerine uygulanmış ve korelasyon değerlerine bakıldığında en iyi uyumun Freundlich izotermi ile olduğu görülmüştür. Kinetik çalışmalar ile bulunan değerlere göre adsorpsiyon prosesinin yalancı ikinci dereceden kinetik modeline uygun olduğu belirlenmiştir.

Sonuç: Bu çalışma sonucunda erik çekirdeği tozlarının adsorpsiyon yönteminde kullanılmak için ekonomik, etkili ve uygun bir adsorbent olduğu görülmüştür.