Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Sanatta Yeterlik
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Heykel Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: BETÜL ELİBOL
Danışman: Safiye Sari
Özet:
Araştırmanın amacı; Türkiye'nin yedi bölgesinde
yer alan geleneksel el dokumalarının incelenerek tasarım bağlamında
değerlendirilmesidir. Çalışmada; İç Anadolu, Karadeniz, Marmara, Güneydoğu
Anadolu, Doğu Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgelerinde yer alan geleneksel el
dokumaları incelenmiştir. İnceleme konusunun kapsamının geniş olması sebebiyle
saha çalışması iki bölüme ayrılmıştır. I. Saha çalışmasında; İç Anadolu,
Karadeniz ve Marmara bölgeleri, II. Saha çalışmasında ise Güneydoğu Anadolu,
Doğu Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgelerinde yer alan geleneksel el dokumaları
araştırılmış her iki saha çalışmasından elde bulgular, araştırmanın uygulamalı
atölye süreçlerine kaynaklık etmiştir.
Araştırma da tarama modellerinden “örnek olay
inceleme” yöntemi kullanılmıştır. Tarama modeli; “yedi coğrafi bölgeden seçilen
dokumaların tespit edilmesinde, örnek olay incelemesi ise saha çalışması
yapılan her bir geleneksel el dokumasının teknik ve tasarımsal özelliklerinin
belirlenmesinde kullanılmıştır.
Araştırmada ‘yapıt merkezli yaklaşım’ kuramı
çerçevesinde hipotezler geliştirilmiştir. Araştırmanın bulgularından çıkan en
önemli sonucu; Türk kültürünün önemli unsurlarından biri olan geleneksel el
dokumalarının giderek zayıfladığı hatta bazı dokumaların ve motiflerinin de
kaybolmaya yüz tuttuğudur. Araştırmanın sonuçlarına yansıyan bir diğer bulgu
ise kaybolmaya yüz tutmuş geleneksel el dokumalarının form, motif ve desen
özelliklerinin giysi tasarımı yolu ile sürdürülebilirliğinin
sağlanabilirliğidir.