Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Gülistan KAYA
Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu
Özet:
“Çağdaş sanatta
ekolojik bilgelik ve süreç yönetimi” isimli bu çalışmada modern
insanın doğa algısını bilinçle kavramak ve kavratmak amaçlanmıştır.
Tarihsel süreçte, insanın doğa ile olan ilişkisi, doğayı anlama, doğaya egemen
olma ve doğayı dönüştürme evrelerinden geçmiştir. İnsan-çevre bütünleşmesinin
sanata yansımaları kültürel ve ekonomik etmenlerle bağıntısı kurularak
ele alınmış, sanatçının çevresi ile nasıl bir bağı olduğunu anlamaya
olanak veren ‘manzara’sının ne olduğu incelenmiştir.
‘Felsefik manzara’, ‘fantastik manzara’ ve ‘anlatımcı
manzara’ türleri, sanat tarihsel dizge içinde birbirlerini bütünleyen tercihler
olarak belirginleşmiştir. Bu sınıflandırmaya ideal manzara dahil edilmemiş,
‘doğa’nın kendisinin ideal olanı temsil ettiği varsayılmıştır. ‘Land
art’, ‘Süreç sanatı’ ve ‘Eko-eleştirellik’ bağlamında, ekolojik
bilgeliği benimsemiş olan sanatçıların insanlığa egemen olan
değerlere muhalif bir tavır sergiledikleri, yanısıra, iyi, doğru ve güzel
olan olasılıkları sorgulayarak ‘sanatın/insanın doğası’nı etki-tepki
diyalektiği olarak görünür kıldıkları anlaşılmıştır.
Modern zamanlara özgü ‘eko(-nomik/lojik) sanat’, doğaya dönük duyarlı bakışın mekan
tasvirleri ve eylemleridir. Çağdaş sanatçının ekolojik duyarlılığa sahip
fiziksel bir varlık olarak edindiği (yeni) konum, doğa ile sanatçı
arasındaki ilişkiyi bir dizi kimyasal reaksiyon gibi değerlendirmeye olanak
sağlamıştır.