Çağdaş sanatta ekolojik bilgelik ve süreç yönetimi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gülistan KAYA

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

“Çağdaş sanatta ekolojik bilgelik ve süreç yönetimi” isimli bu çalışmada  modern insanın doğa algısını  bilinçle kavramak ve  kavratmak amaçlanmıştır. Tarihsel süreçte, insanın doğa ile olan ilişkisi, doğayı anlama, doğaya egemen olma ve doğayı dönüştürme evrelerinden geçmiştir. İnsan-çevre bütünleşmesinin sanata yansımaları kültürel ve ekonomik etmenlerle bağıntısı kurularak  ele alınmış, sanatçının çevresi ile nasıl  bir bağı olduğunu anlamaya olanak veren ‘manzara’sının ne olduğu incelenmiştir.

‘Felsefik manzara’, ‘fantastik manzara’ ve ‘anlatımcı manzara’ türleri, sanat tarihsel dizge içinde birbirlerini bütünleyen tercihler olarak belirginleşmiştir. Bu sınıflandırmaya ideal manzara dahil edilmemiş, ‘doğa’nın kendisinin ideal olanı temsil ettiği varsayılmıştır. ‘Land art’, ‘Süreç sanatı’ ve ‘Eko-eleştirellik’ bağlamında, ekolojik bilgeliği benimsemiş olan sanatçıların insanlığa egemen olan değerlere muhalif bir tavır sergiledikleri, yanısıra,  iyi, doğru ve güzel olan olasılıkları sorgulayarak ‘sanatın/insanın doğası’nı etki-tepki diyalektiği olarak görünür kıldıkları  anlaşılmıştır.

Modern zamanlara özgü ‘eko(-nomik/lojik) sanat’, doğaya dönük duyarlı bakışın mekan tasvirleri ve eylemleridir. Çağdaş sanatçının ekolojik duyarlılığa sahip fiziksel bir varlık olarak edindiği (yeni) konum, doğa ile sanatçı arasındaki ilişkiyi bir dizi kimyasal reaksiyon gibi değerlendirmeye olanak sağlamıştır.