Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Eczacılık Farmakognozi Anabilim Dalı Başkanlığı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2006
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: TÜRESİN ÜNSALAR KOLİK
Danışman: Zühal Güvenalp
Özet:
Labiatae familyası bitkilerinden olan Wiedemannia cinsi Türkiye bitki örtüsünde biri
endemik 2 tür ile temsil edilmektedir. Wiedemannia orientalis endemik olan
Wiedemannia türüdür. Aynı familyaya ait bir başka bitki olan Lamium album
(Ballıbaba)’un çiçeklerinden hazırlanan infüzyon, kabız ve kuvvet verici olarak halk
arasında kullanılmaktadır. Wiedemannia orientalis’in çiçekleri, Anadolunun birçok
bölgesinde Ballıbaba çiçeği yerine kullanılmaktadır.
Bu çalışmada Wiedemannia orientalis, sekonder metabolitlerinin izolasyonları ve
yapı tayinleri yönünden incelenmiştir. Bitki materyali Eskişehir’in Sivrihisar ilçesi
yakınlarından toplanmıştır.
Bitkinin gölgede kurutulmuş toprak üstü kısımları metanol ile ekstre edilmiştir.
Ekstre suda çözülmüş, sırası ile kloroform ve n-butanol ile tüketilmiştir. n-Butanol
ekstresinde yapılan kromatografik çalışmalar [açık kolon kromatografisi (silika jel,
sefadeks) ve vakum sıvı kromatografisi] sonucunda lamiit (WOI-1), ipolamiit (WOI-2),
ipolamiidozit (WOI-3), 5-Hidroksi-8-epi-loganin (WOI-4), apigenin 7-O--glukopiranozit
(WOF-1), İzoramnetin 3-O--rutinozit (WOF-2), Apigenin 7-O-(6-O-trans-p-kumaroil)-
-glukopiranozit (WOF-3), akteozit (WOFE) bileşikleri izole edilmiştir. Elde edilen
bileşiklerin yapıları spektral metodlarla (UV, 1D-, 2D- NMR, ESI kütle spektroskopisi)
aydınlatılmıştır.
Lamiit, ipolamiit, ipolamiidozit, 5-hidroksi-8-epi-loganin, apigenin 7-O-βglukopiranozit, izoramnetin 3-O-rutinozit, apigenin 7-O-(6′′-O-trans-p-kumaroil) βglukopiranozit ve akteozit Wiedemannia türlerinden ilk kez izole edilmişlerdir.