Ağır metallerin toprakların biyolojik özellikleri üzerine etkileri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: AYSUN YAVUZ

Danışman: Serdar Bilen

Özet:

Topraklarda ağır metal kirliliği çevresel problemler yanı sıra toprak-bitki-hayvan sisteminde sorunlara sebep olabilmektedir. Ağır metal kirliliğinin fazla olduğu topraklarda canlı yaşamını olumsuz etkileyen tehditleri daha iyi anlamak, toprak yönetimini ve sürdürülebilirliğine olumlu katkı sağlayacaktır. Bu çalışmada topraklara uygulanan Cd, Ni ve Pb ağır metallerden sırası ile Cd: 1, 2, 4 ppm, Ni: 50, 100, 150 ppm ve Pb: 50, 100, 150 ppm ihtiva eden çözeltileri hazırlanmıştır. Saksılara konulan 1000 g toprak üzerine tarla kapasitesindeki nem miktarı kadar su, hazırlanan metal çözeltilerinden ilave edilmiştir. Topraklar tarla kapasitesinde nem düzeyinde 15, 30 ve 45 gün inkübasyona bırakılmış ve inkübasyon süresi sonunda topraklarda bakteri ve mantar popülasyonu, toprak mikrobiyal solunumu (CO2 solunumu), üreaz, asit ve alkalin fosfotaz enzim aktiviteleri analizleri yapılmıştır.

Araştırma sonuçlarına göre, farklı dozlarda Cd, Ni ve Pb ağır metal çözelti konsantrasyonlarının ve inkübasyon süresinin artışı toprak bakteri ve mantar popülasyonu, mikrobiyal solunum, üreaz, asit ve alkalin fosfotaz enzim aktiviteleri üzerine negatif etki oluşturmuş ve tüm uygulamalarda mevcut biyolojik özelikler kontrol toprağına göre düşük değer göstermiştir. Ağır metaller içerisinde Pb’nin 150 ppm dozunda en düşük seviyede bakteri ve mantar popülasyonu, mikrobiyal solunum, üreaz, asit ve alkalin fosfotaz enzim aktiviteleri gözlemlenirken, Cd ağır metalinin 1 ppm dozunda ağır metal çözeltileri arasında en yüksek seviyede biyolojik özellikler gözlenmiştir. Topraklarda Pb ağır metali bakteri, mantar popülasyonu, mikrobiyal solunum, üreaz, asit ve alkalin fosfotaz enzim aktiviteleri üzerine daha en yüksek düzeyde toksik etki göstermiş, bunu sırası ile Ni ve Cd ağır metalleri takip etmiştir.

Sonuçlar göstermiştir ki; çevre ve toprak kirliliğine sebep olan kirleticilerin daha bilinçli kullanıması veya ağır metallerden arındırılması canlı yaşamındaki tehditleri azaltacaktır.