Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Yavuz Çelik
Danışman: Ahmet Ayık
Özet:
Amaç:
Bu araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin kullandıkları örgütsel güç
düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel yaratıcılığı ve örgütsel sinizmi
arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem:
Araştırmada nicel metadoloji ve ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir.
Araştırmanın örneklemini evren içerisinden tabakalı örnekleme yöntemine göre
seçilen 366 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, “Örgütsel Güç
Ölçeği”, “Örgütsel Yaratıcılık Ölçeği”, “Örgütsel Sinizm Ölçeği” kullanılarak
toplanmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde; frekans, yüzdelik,
aritmetik ortalama, standart sapma, t-testi, anova testi, korelasyon ve çoklu
regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular:
Araştırmanın sonucunda okul yöneticilerinin örgütsel güç kaynaklarının alt boyutlarından
en fazla ödüllendirme gücünü ve kişilik gücünü, en az ise zorlayıcı gücü
kullandıkları görülmüştür. Okul yöneticilerinin kullandıkları makamsal güç
kaynakları ile öğretmenlerin cinsiyet, mesleki kıdem ve eğitim durumuna göre
anlamlı farklılaşma olduğu ve görev yapılan ilçe ve görev yapılan branş
değişkenlerine göre ise anlamlı bir farklılaşmanın olmadığı görülmüştür.
Öğretmenlerin örgütsel yaratıcılıklarında ise öğretmenlerin mesleki kıdem,
eğitim durumu ve görev yapılan branşa göre anlamlı farklılaşma olduğu; cinsiyet
ve görev yapılan ilçe değişkenlerine göre ise anlamlı bir farklılaşmanın
olmadığı görülmüştür. Öğretmenlerin örgütsel sinizminde ise öğretmenlerin görev
yapılan ilçe ve eğitim durumuna göre anlamlı farklılaşma olduğu; cinsiyet, mesleki
kıdem, ve görev yapılan branş değişkenlerine göre ise anlamlı bir
farklılaşmanın olmadığı görülmüştür. Okul yöneticilerinin kullandıkları
makamsal güç kaynaklarından ödül gücü ve kişilik gücü ile öğretmenlerin
örgütsel yaratıcılıkları arasında orta düzeyde ve pozitif, yasal güç ve
zorlayıcı güç ile düşük düzeyde ve negatif ilişki bulunmuştur. Okul
yöneticilerinin kullandıkları makamsal güç kaynaklarından ödül gücü ve kişilik
gücü ile öğretmenlerin örgütsel sinizmi arasında yüksek düzeyde ve negatif, yasal güç ile orta
düzeyde ve pozitif, zorlayıcı güç ile yüksek düzeyde ve pozitif ilişki
bulunmuştur. Öğretmenlerin örgütsel yaratıcılıkları üzerindeki toplam varyans
alt boyutlarına göre %6.4 - %20
aralığında, örgütsel sinizm düzeyleri üzerindeki toplam varyans ise alt
boyutlarına göre %19.4 - %50.7
aralığında okul yöneticilerinin kullandıkları makamsal güç kaynakları
tarafından yordanmaktadır.
Sonuç:
Okul yöneticilerinin kullandıkları makamsal güç kaynaklarından ödül gücü ve
kişilik gücünün örgütsel yaratıcılık üzerinde orta düzeyde olumlu ve örgütsel
sinizm üzerinde yüksek düzeyde olumlu etkisi olduğu, yasal güç ve zorlayıcı
gücün ise örgütsel yaratıcılık üzerinde düşük düzeyde olumsuz ve örgütsel
sinizm üzerinde ise yüksek düzeyde olumsuz etkisi olduğu belirlenmiştir.