Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2024
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: SELMA SARIBAŞ
Danışman: Ramazan Kaya
Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
Özet:
ÖĞRENCİLERİN TARİH BİLİNCİNİN OLUŞUMUNDA OKUL VE OKUL DIŞI FAKTÖRLERİN ROLÜNÜN İNCELENMESİ (HARF İNKILABI ÖRNEĞİ)
Selma SARIBAŞ
Kasım 2024, 130 Sayfa
Amaç: Bu araştırma harf inkılabı örneğinde öğrencilerin tarih bilincinin oluşumunda okul ve okul dışı faktörlerin rolünü incelemeyi amaçlamaktadır.
Yöntem: Bu araştırma, nitel bir yaklaşımla ve durum çalışması modeliyle yürütülmüştür. Veri toplama araçları olarak yarı yapılandırılmış görüşme formları ve doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma Yalova Millî Eğitim Müdürlüğüne bağlı olarak belirlenen okullarda öğrenim gören 12. sınıf öğrencileri ve bu okullarda görev yapan öğretmenler ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılar, kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmada ayrıca 2019 tarihli 8. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabı ve 2022 tarihli 12. sınıf Türkiye Cumhuriyeti İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük ders kitabı incelenmiştir. Görüşmeler, öğrencilerin tarih bilincinin oluşumunda okul ve okul dışı faktörlerin rolünü tespit etmek amacıyla yapılmış; doküman incelemesi ise harf inkılabı konusunda bilgi edinilen ders kitaplarını değerlendirmek için gerçekleştirilmiştir. Araştırmada elde edilen veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir.
Bulgular: Genel olarak, öğrencilerin harf inkılabının yapılış gerekçeleri, aşamaları, sonuçları ve tarihi hakkında bilgi sahibi oldukları görülmektedir. Öğrencilerin harf inkılabı konusunda okul dışında internet/sosyal medya, bilimsel/akademik kaynaklar, arkadaş çevresi, aile gibi kaynaklardan olumlu-olumsuz çeşitli bilgilerle karşılaştıkları görülmüştür. Ancak öğrencilerin harf inkılabı konusundaki görüşlerinin okulda öğretmenleri ve ders kitapları tarafından sunulan bilgilerle tutarlılık gösterdiği ve öğrencilerin bu kaynakları okul dışı kaynaklara göre daha güvenilir buldukları belirlenmiştir.
Sonuçlar: Öğrencilerin büyük bir kısmının okul dışında farklı kaynaklarla karşılaşmaları, eğitimin yalnızca okul müfredatı ile sınırlı olmadığını göstermektedir. Buna rağmen, öğrencilerin harf inkılabı gibi önemli bir konuda öğretmenlerin ve ders kitaplarının sağladığı bilgilere büyük bir güven duydukları görülmektedir. Bu güven, okul temelli eğitimin tarih bilinci oluşturmadaki etkisini açıkça ortaya koymaktadır.
Anahtar Kelimeler: tarih bilinci, harf inkılabı, tarih eğitimi, okulun rolü, eğitim yöntemleri