Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2021
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Mesut Dönmez
Danışman: Turgay Şişman
Özet:
Günümüzde
antropojenik kirlilik en önemli çevre sorunlarından biri olarak karşımıza
çıkmaktadır. Bu kirlilikten özellikle hem kara hem de su sistemini kullanan iki
yaşamlılar (amfibiler) daha çok etkilenmektedir. 1960’lı yıllardan beri
amfibilerin sayısı antropojenik kirlilik başta olmak üzere enfeksiyonlar,
ultraviyole ışınlar, habitat deformasyonları, tarımsal faaliyetler ve iklim
değişiklikleri yüzünden hızla azalmaktadır. Doğal ekosistemin bir parçası olan
bu omurgalı grubunun sayısının azalması ise ekosistemdeki madde ve enerji
döngüsünde aksaklıklara yol açabilecektir. Yapılan çalışmada Erzurum il
merkezinde belirli antropojenik kirlilik kaynaklarında (tarımsal faaliyet,
gürültü kirliliği, otoyol kirliliği ve evsel atıklar) yaşayan Pelophylax ridibundus (Amfibia: Anura;
Ranidae) türü kurbağaların sağlık durumları araştırılmıştır. Bu amaçla önce
kurbağaların yaşadıkları bölgelerden su ve sediment örneklerinde kirlilik
unsurları enstrumental analiz yöntemiyle belirlenmiş ve bu alanlarda yaşayan
kurbağalarda morfometrik (dalgalı asimetri, kondisyon faktörü, hepatosomatik
indeks) ve eritrometrik (genotoksik ve sitotoksik) analizlerle sağlık durumları
ortaya konulmuştur. Kirlilik unsurlarının varlığı ile kurbağaların sağlık
durumu arasında bir korelasyonun olduğu ve kurbağa populasyonlarının
antropojenik kirlilikten olumsuz etkilendikleri tespit edilmiştir.