Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2025
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Betül SARIHAN
Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu
Özet:
Amaç: Dünyada ve Türkiye’de toplumsal, siyasi ve ekonomik
sistemlere yön veren hem evrensele hem de yerele eğilim gösterme olarak
tanımlanan ‘küyerelleşme (küreselleşme ve yerelleşme sözcüklerinin birleşimi)’
düşüncesini yansıtan kültürel etkileşimlerin göstergesi haline gelmiş halı
nesnesi ile ifade edilen sanatsal bildirimlerin ne olduğu ve nasıl
algılandığının araştırılması amaçlanmıştır.
Yöntem: Halı nesnesinin güncel sanatta kullanımı üzerinde
küreyerelleşmenin etkisinin incelendiği bu çalışma, nitel araştırma yöntemi ile
geliştirilmiştir. Betisel araştırma modeli uygulanmıştır. Veriler, yazılı ve görsel kaynakların
içerik analizi yoluyla elde edilmiştir.
Bulgular: Çeşitli kültürlere özgü tarihselliği ve materyal-bezeme
çeşitliliği içeren tasarımı ile halının günümüz sanatçıları tarafından yerel,
evrensel ve küresel bağlamda önemli bir ifade aracı olarak kullanıldığı
bulgulanmıştır. Küresel sanat arenasında halının sanatsal amaçlı kullanımı, küreselleşme
ve yerelleşme kavramlarını çağrıştırarak küreyerelleşme hakkında bilinçli bir
bakış açısı inşa sürecinin varlığına işaret etmiştir.
Sonuç: Halıların kültürel nesneler olarak tarihsel önemi, Batı dışı sanatçılara etnik kimliklerini, coğrafi kökenlerini, yerel kültürlerini ve tarihlerini küresel ölçekte ifade etme platformu sağlamıştır. Sanatçılar, eserlerinde halıların temsil değeri ve yerel motiflerin sembolik gücünü kullanarak, bunları küresel izleyici kitlesine sunmak için yeni teknolojilerden yararlanmaktadır.