GEOPOLİMERLERLE GÜÇLENDİRİLMİŞ DOLGU DUVARLARIN ÇELİK ÇERÇEVELERİN SİSMİK DAVRANIŞLARINA OLAN ETKİLERİNİN İNCELENMESİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Muhammet Mücahit Demir

Danışman: Oğuzhan Çelebi

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Amaç: Sismik aktivitesi yüksek olan ülkemizde bulunan mevcut ya da yeni tasarımı yapılacak olan yapıların depreme karşı dayanıklılığında kullanılabilecek olan modüler geopolimer harçlı dolgu duvarların kullanılmasının araştırılması bu tez kapsamında amaçlanmıştır. Ayrıca bu tezin amacı yapıların depreme karşı korunmasının yanı sıra yeşil bir bina perspektifinde karbondioksit salınımını azaltabilen geopolimer harçların kullanımının yapısal boyutta olmasının önünü açmaktır. Çalışmanın sonunda geopolimer harçların kullanılmasıyla

Yöntem: Geopolimer harçların taşıyıcı sistemlerin sismik performansına etkilerini araştırmak amacıyla, standartlara uygun dört farklı çerçeve modeli laboratuvar ortamında üretilmiştir. Modellerde, dolgu duvarlar çelik çerçeve kolonlarına rijit ve esnek bağlantı detaylarıyla uygulanmış; her iki bağlantı türü hem geleneksel beton hem de geopolimer harçlarla teşkil edilmiştir. Böylece dört farklı yapı konfigürasyonu elde edilmiştir. Modeller, sarsma tablası deneylerine tabi tutulmuş ve deney sırasında birleşim bölgelerine yerleştirilen ivmeölçerlerle tepki ivmeleri, LVDT' lerle ise yer değiştirme verileri elde edilmiştir. Elde edilen deneysel bulgular doğrultusunda, dolgu duvarlı çelik çerçevelerin deprem etkisi altındaki göçme mekanizmaları analiz edilmiştir.

Bulgular: Deprem testleri sonucunda, en yüksek tepki ivmesi ve yer değiştirme değerlerinin, geopolimer harçlı esnek bağlantılı dolgu duvarlı çelik çerçeve sisteminde meydana geldiği belirlenmiştir. Bununla birlikte, söz konusu sistemde deprem kaynaklı hasar düzeyinin en düşük seviyede gerçekleştiği tespit edilmiştir. Öte yandan, geleneksel beton harçla rijit olarak bağlanan dolgu duvarlı çerçeve sisteminin yer değiştirme kapasitesinin en düşük olduğu gözlemlenmiştir.

Sonuç: Çalışma sonucunda, karbondioksit (CO₂) salınımını azaltma potansiyeline sahip geopolimer harçların, taşıyıcı sistemlerin deprem performansını iyileştirmede etkin bir şekilde kullanılabileceği belirlenmiştir. Ayrıca, dolgu duvarların taşıyıcı sistem elemanlarına esnek derzlerle bağlanmasının, sismik davranış açısından en uygun çözüm olduğu sonucuna ulaşılmıştır.