Aktif spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinde analitik düşünme düzeylerinin karşılaştırılması


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2025

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NURSEL EYGİ TÜRK

Danışman: Fatih Kıyıcı

Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Özet:

Bu araştırmanın amacı aktif spor yapan ve yapmayan lise öğrencilerinde analitik düşünme düzeylerinin karşılaştırılmasının incelenmesidir. Yöntem: Araştırmada veri toplama aracı olarak araştırmacı anket formunda "Lise Öğrencileri İçin Analitik Düşünme Ölçeği" kullanılmıştır. Araştırma verilerinin toplanması, rastgele seçilen lise öğrencileri ile gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda lise kademesinde öğrenim gören, spor yapan ve yapmayan öğrencilerin anket formlarını kendileri tarafından değerlendirildi ve dolduruldu. Araştırmadaki bağımsız değişkenleri belirleyebilmek için ölçeğin başına "cinsiyet, sınıf düzeyi, lisanslı sporcu olarak aktif spor yapma" durumlarını gösteren demografik sorular eklenmiştir. Lise Öğrencileri İçin Analitik Düşünme Ölçeği 5'li Likert tipinde 24 maddeden oluşmaktadır. 4 alt boyuta sahiptir. Ölçekten alınabilecek minimum puan 24, maksimum puan 120'dir. Araştırma verilerinin analizinde, nicel veri analiz yöntemleri kullanıldı ve SPSS programında analiz edildi. Araştırmanın 1., 2., ve 3. soruların analizi için betimsel istatistikler, ölçeğinin güvenilirlik analizini ölçmek için Cronbach's Alpha ve Split-half güvenilirlik analizi, 2. ve 3. araştırma sorularında T-Testi ve ANOVA testi yapılmıştır. Analizler yorumlanırken anlamlılık düzeyi p <0,05 kabul edilmiştir. Lise öğrencilerinde analitik düşünme becerileri ile cinsiyet değişkeni arasında istatiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Aktif spor yapan ve yapmayan öğrenciler arasında bilgiyi özümseme, ayrıntılara dikkat etme ve çalışma stratejisi alt boyutlarında anlamlı bir fark bulunamazken; bilgiyi çözümleme alt boyutunda anlamlı bir fark bulunmuştur (p=0.026). Farklı sınıf düzeylerindeki öğrencilerin bilgiyi özümseme (p=0.003), ayrıntılara dikkat etme (p=0.002), bilgiyi çözümleme (p=0.003) ve çalışma stratejisi (p<0.001) alt boyutları ortalamaları arasında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Araştırma sonucuna göre, analitik düşünme becerilerinin aktif spor yapan lise öğrencilerinde yapmayan öğrencilere oranla daha yüksek düzeyde olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: analitik düşünme, spor, lise öğrencileri.