TERMİK SANTRALLERİNİN TARIM ARAZİLERİ ÜZERİNDE MEYDANA GETİRDİĞİ DIŞSALLIKLARIN AMPİRİK OLARAK ÖLÇÜLMESİ: AFŞİN – ELBİSTAN ÖRNEĞİ


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ŞEYMA OFLAZ

Danışman: Abdulbaki Bilgiç

Özet:

Bu çalışmada çiftçinin Afşin-Elbistan termik santralin yaşam ve tarım alanlarından daha uzak bir yere taşınması için ne kadar parasal değere gönüllü olduğunu belirlemek üzere kurgulanmıştır. Bu bağlamda koşullu değerleme metodu kullanılarak çiftçinin ve işletmesinin karakteristik özellikleri ile ödeme istekliliği olasılığı arasındaki istatistiksel ilişki ortaya konulmuştur. Çalışmada anketler yüz yüze yapılmış ve aykırı ve kayıp gözlemler atıldıktan sonra 302 adet gözlem ile çalışmaya konu olmuştur. Ödeme istekliliği fayda modelinden türetilmiş ve probit modeli kullanılarak tanımlanan ilişki düzeyine ulaşılmıştır. Çiftçinin ve işletmesinin birçok karakteristik özellikleri ödeme istekliliği olasılığı üzerinde etkili olduğu gözlemlenmiştir. Teklif fiyatına ait parametre yön olarak ekonomi kuramı ile örtüşmekte ve artan teklif fiyatı ödeme istekliliği olasılığını düşürdüğü gözlemlenmiştir. Ayrıca bireysel ödeme istekliliği ve medyan ödeme istekliliği miktarları sırasıyla 1000 TL ve 3017 TL’dir. Kahramanmaraş ilinde faaliyet sürdüren 26.769 işletme olduğu düşünülürse medyan ödeme istekliliği tutarı referans alındığında toplam ödeme istekliliği tutarı yaklaşık 81 milyon TL değerinde bir taşıma maliyetinin çiftçiler tarafından üstenebileceğini göstermektedir. Karar alıcılar bu tip değerlendirmeleri negatif dışsallık üreten firmalara çeşitli vergiler adı altında uygulayarak yöredeki insanların sosyal maliyet düzeylerini düşürebilirler.