Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2023
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: PERİHAN ŞERİFOĞLU BAĞATIR
Danışman: Osman Aktaş
Özet:
Amaç: Erzurum'da sığır ve insan leptospirozunun ve etkenlerinin serolojik ve moleküler prevalanslarının prospektif olarak araştırılması amaçlanmıştır.
Materyal ve Metot: Nisan-temmuz ve eylül-aralık olmak üzere iki dönemde Erzurum Et ve Süt Kurumu mezbahasında kesime gelen 289 hayvandan serum ve böbrek numunesi alındı. İnsanlardan ise çiftçi, veteriner hekim ve kasaplardan oluşan risk altındaki meslek sahiplerinden ve risk dışındaki ev hanımı ve ofis çalışanlarından 100’er adet olmak üzere toplam 200 serum örneği alınmıştır. Sığır kan serumu örneklerinde Leptospira antikorları mikroaglütinasyon testiyle, böbrek örneklerinde leptospira DNA’sı Real–Time PCR yöntemiyle ve insan kan serumu örneklerinde leptospira antikorları mikroaglütinasyon testi ve ELİSA yöntemleriyle araştırıldı.
Bulgular: Erzurum ve ilçelerindeki çiftliklerde yetiştirilen sığırlardan alınan kan serum örneklerinde mikroskobik aglütinasyon testi ve PCR pozitifliği sadece dişi sığırlardan elde edilmiştir. Sığırlarda mikroaglütinasyon test pozitifliği bahar döneminde üç ve güz döneminde 10 olmak üzere toplam 13(%4.5); PCR pozitifliği ise sadece güz dönemimde 2(%0.7) sığırda tespit edilmiştir. Leptospira serovarlarının 10 (76.9%)'u Leptospira interrogans (6 Hardjo, 2 Bratislava, 1 Pomana ve 1 Icterohaemorrhagiae) ve 3(%23.1)'ü de Leptospira kirschneri (hepsi Dadas) türüne aitti. Leptospira IgG antikor pozitifliği güz döneminde bahar dönemine göre istatistiksel olarak düşük düzeyde anlamlı yükseklik gösterdi. İnsanlarda MAT ile risk ve kontrol gruplarında iki Leptospira interrogans icterohaemorrhagiae ve bir Leptospira hebdomadis ve bir Leptospira kirschneri olmak üzere üç farklı suş tespit edilmiştir. ELISA ile risk grubunda 14 (%14.0) ve kontrol grubunda 18 (%18.0) olguda antikor pozitifliği tespit edilmiştir. İnsanlarda leptospira IgG antikor pozitifliği, risk grubu ile normal popülasyon; cinsiyetler ve yaş grupları arasında anlamlı bir fark göstermemiştir.
Sonuç: Erzurum’da sığırların Leptospira spp. seroprevalansı nispeten yüksek olsa da aktif enfeksiyon prevalansı düşük sayılacak orandadır. Erzurum’da normal popülasyondaki insanların leptospiralarla karşılaşma riski risk grubundaki kişiler kadar yüksektir.
Anahtar Kelimeler: ELISA, insan, Leptospira spp., leptospirosis, Mikroaglütinasyon Testi, Real–Time PCR, sığır