Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Tıpta Uzmanlık
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Dahili Tıp Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FATMA ÇAKMAK
Danışman: Erdal Tekin
Özet:
Amaç: Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalarında (KOAH) tanı, takip ve tedavi hatta taburculuk durumunda arteriyal kan gazından bakılan parsiyel karbondioksit basıncı (pCO2) çok değerli bir parametredir. Hastalardan arteriyal kan gazı alınması invaziv, ağrılı, zahmetli, periferde ulaşımı kolay olmayan ve maliyet olarak yüksek bir işlemdir. Acil servise başvuran KOAH atak hastalarında geliş anında ve atak tedavi sonrası ölçülen End Tidal Karbondioksit (ETCO2) değerinin arteriyal kan gazı parametreleri ile karşılaştırılmasını amaçladık. Yöntem: Çalışmamız Erzurum ilinde bulunan Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi'ndeki Acil Tıp Kliniği'nde prospektif olarak gerçekleştirilmiştir. 27.06.2019 ile 27.12.2019 tarihleri arasında dışlama kriterleri uygulandıktan sonra, onam veren hastalar çalışmaya dahil edilmiştir. Çalışmamızda kapnograf ve airway adaptör kullanılmıştır. Hastaların sidestream yöntemi kullanılarak soluması istenmiştir. Hastaların demografik özelliklerini kaydetmek için yaş, cinsiyet, komorbidite durumları, ilaç kullanımları, sigara kullanımı, solunum hızı, vücut ısısı, nabız hızı, arteriyel kan basıncı, oksijen satürasyonu kaydedilmiştir. KOAH atak hastalarının geliş anı ve atak tedavisi sonrası eş zamanlı ETCO2 ölçümü yapılıp arteriyal kan gazı alınmıştır. Elde edilen veriler istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Bulgular: Çalışmamıza KOAH atak olan 216 hasta katıldı. 92 tanesi kadın (%42,6), 124 ü erkek (%57,4) idi. Hastalarımızın yaş ortalaması 67,25±13,89 yıl idi. Hastaların geliş esnasında ölçülen ETCO2 değerinin hastanın gelişi esnasında alınan arteryal kan gazındaki parametrelerinin korelasyonuna bakıldığında; ETCO2'in arteryal kan gazındaki pH'a göre negatif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (r = -0,295 p˂0,001). ETCO2 'in arteryal kan gazındaki SaPO2 göre negatif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (r = -0,258 p˂0,001). ETCO2 'in arteryal kan gazındaki pCO2 göre pozitif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (r=0,840 p˂0,001). ETCO2 'in arteryal kan gazındaki PO2 göre negatif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olmadığı tespit edildi (r=-0,189 p=0,05). Hastaların KOAH atak tedavisi sonrası ölçülen ETCO2 değerinin hastanın KOAH atak tedavisi sonrası alınan arteryal kan gazındaki parametrelerinin korelasyonuna bakıldığında; ETCO2 'nin arteryal kan gazındaki pH' a göre negatif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür (r=-0,319 p˂0,001). ETCO2 'in arteryal kan gazındaki SaPO2 göre negatif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmediği görülmüştür(r=-0,022 p=0,751). ETCO2 'in arteryal kan gazındaki PCO2 göre pozitif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı olduğu görülmüştür(r=0,872 p˂0,001). ETCO2 'in arteryal kan gazındaki pO2 göre negatif korele olduğu ve istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmediği görülmüştür(r=0,065 p=0,341). Sonuç: KOAH atak ile acil servise başvuran hastalarda başvuru anında ve atak tedavisi sonrası alınan arteriyal kan gazı parametrelerinden pCO2 ve eş zamanlı bakılan ETCO2 arasındaki korelasyona bakıldığında korele olduğu bulunmuştur. KOAH atak hastalarında noninvaziv olan kapnograf ile ETCO2 bakılması ve buna göre atak tedavi etkinliğinin değerlendirilmesi klinik olarak güvenilir olduğunu düşünmekteyiz. Anlamsız bulunan çalışmalarda ise kapnografta kullanılan nazal kanülün oluşturduğu ölü başluk sebebi ile sonuçlar yanlış çıkmış olabilir ya da kullanılan yöntem ile ilgili sorun olabilir. Anahtar Kelimeler: Kronik obstrüktif akciğer hastalığı, arteriyal kan gazı, parsiyel karbondioksit basıncı (pCO2), end tidal karbondioksit (ETCO2), kapnograf