Göstergebilimsel metin çözümlemeye dayalı etkinliklerin ortaokul öğrencilerinin hikâye çözümleme becerilerine etkisi: Karma yöntem araştırması


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Anabilim Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2018

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZEYNEP CİN ŞEKER

Danışman: Muhsine Börekçi

Özet:

Bu çalışmada etkinliklere dayalı göstergebilimsel metin çözümleme yönteminin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin hikâye çözümleme becerilerine ve Türkçe dersi tutumlarına etkisi araştırılmıştır. Çalışmanın bir diğer yönü ise uygulama sürecine katılan öğrencilerin süreç hakkındaki görüşlerini belirlemek, nicel verileri nitel verilerle destekleyerek sonucu ortaya çıkarmaktır. Bu araştırmada, hem nicel hem de nitel yöntemlerin kullanıldığı karma yöntem araştırma desenlerinden biri olan açımlayıcı sıralı yöntemler deseni tercih edilmiştir. Araştırmanın Çalışma grubu ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden olan aykırı durum örneklemesi kullanılmıştır. Bu doğrultuda 2014-2015 eğitim öğretim yılı TEOG başarı sıralaması dikkate alınarak Erzurum il merkezindeki yüksek dereceli bir ortaokul (O1) ile düşük dereceli bir ortaokuldaki (O2) 97 öğrenci çalışmaya katılmıştır. Çalışmaya O1 deney grubunda (D1) 15 kız, 17 erkek; kontrol grubunda (K1) 16 kız, 18 erkek ve O2 deney grubunda (D2) 10 kız, 5 erkek; kontrol grubunda (K2) 9 kız, 7 erkek öğrenci katılım sağlamıştır. Uygulama süreci 2016-2017 eğitim öğretim yılını kapsayacak şekilde planlanmıştır. Çalışmanın verileri, araştırmacı tarafından geliştirilen "Hikâye Çözümleme Formu (HÇF)", yarı yapılandırılmış "Öğrenci Görüşme Formu (ÖGF)" ve Topçuoğlu Ünal ve Köse tarafından (2014) geliştirilen "Türkçe Dersine Yönelik Tutum Ölçeği" kullanılarak toplanmıştır. Nicel veriler Mann Whitney U Testi, Wilcoxon Testi, Bağımsız ve Bağımlı Örneklemler İçin t-Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Nitel verilerin çözümlenmesinde ise içerik analizi tekniği kullanılmıştır. Araştırma sürecinde toplanan verilerin analiz edilmesiyle ulaşılan bulgular doğrultusunda göstergebilimsel metin çözümleme yöntemi esas alınarak hazırlanan etkinliklerin, öğrencilerin hikâye çözümleme başarılarını artırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Deneysel sürecin öğrencilerin Türkçe dersine yönelik tutumlarını geliştirmede anlamlı düzeyde bir farklılık oluşturmadığı görülmüştür. Öğrencilerle yapılan görüşmeler sonucunda öğrencilerin uygulanan etkinlikleri olumlu buldukları ve bu etkinliklere ders kitaplarında yer verilmesini istedikleri tespit edilmiştir.