Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2012
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Aslı YENİ
Danışman: Vedat Dağdemir
Özet:
Bu çalışmada, Doğu Marmara
bölgesinde broiler üretiminin en yoğun olarak yapıldığı Bolu, Düzce, Kocaeli ve
Sakarya illerinde bulunan 122 adet broiler üretim dalının ekonomik yapısı
incelenmiş ve teknik, tahsis ve ekonomik etkinlik seviyeleri Veri Zarflama
Yöntemi (VZA) ile ölçülmüştür.
Bu çalışma, üretim dalları dört
kapasite grubuna ayrılarak yürütülmüştür. Üretim dallarının teknik özellikleri,
brüt üretim değeri, üretim masrafı, brüt marj, net gelir ve birim canlı ağırlık
maliyetleri değerlendirilmiştir. Ortalama brüt üretim değeri 76 272,08 TL’dir.
Brüt üretim değerinin üretim dalı ölçeği arttıkça arttığı, bu nedenle büyük
ölçekle çalışmanın daha karlı olacağı belirlenmiştir. Ortalama üretim masrafı
74 376,92 TL, ortalama brüt marj ve net gelir değerleri ise sırasıyla 10 406,65
TL ve 1 758,63 TL ortalama birim canlı ağırlık maliyeti 2,18 TL’dir. Birim
canlı ağırlık maliyetinin üretim dalı ölçeği arttıkça azaldığı, genel olarak
üretim dalı ölçeği arttıkça kaynakların daha rasyonel kullanıldığı tespit
edilmiştir.
Üretim dallarının teknik, tahsis ve
ekonomik etkinlikleri Veri Zarflama Yönteminin kullanılarak belirlenmiştir.
Veri zarflama analizinin ölçeğe sabit getiri (CRS) metodu ile ölçülmüş ve
ortalama teknik, tahsis ve ekonomik etkinlik değerleri sırasıyla %97,40; %84,70
ve %82,50 bulunmuştur. Bu etkinlik
sonuçları üretim dallarında etkinliğin olduğunu göstermiştir. Bulunan bu
sonuçların, politika yapıcıların sektör hakkında karar vermeleri açısından yol
gösterici olabileceği düşünülmektedir.