Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi, Eğitim Bilimleri, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2022
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: 3. Mohammed Hamood Ahmed HASAN
Danışman: Ahmet Ayık
Özet:
Amaç: Bu araştırmanın genel amacı, Öğretmenlerin
algılarına göre okulların yönetişim düzeyleri ile öğretmenlerin örgütsel
vatandaşlık davranışları ve iş doyumu düzeylerinin incelenmesidir.
Yöntem: Araştırmada, genel tarama türlerinden
ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini, evren içerisinden
tabakalı örnekleme yöntemine göre seçilen 503 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın
verileri, “Okul Yönetişimi Ölçeği”, “Örgütsel Vatandaşlık Davranışları Ölçeği”,
“İş Doyumu Ölçeği” kullanılarak toplanmıştır. Elde edilen veriler SPSS ve LISREL
bilgisayarlı istatistik paket programları aracılığıyla analiz edilmiştir.
Araştırma verilerinin çözümlenmesinde frekans, yüzdelik, aritmetik ortalama,
standart sapma, t-testi, ANOVA testi, korelasyon, çoklu regresyon, standardize
yol katsayıları analizi ve bootstrap analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Araştırmanın
sonucunda öğretmenlerin algılarına göre okul yönetişim düzeyinin, öğretmenlerin
iş doyumunun yüksek olduğu, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarının
ise çok yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin okul yönetişimine ilişkin
algılarında "cinsiyet" ve "mesleki kıdem" değişkenine göre
anlamlı bir farklılık bulunurken, "eğitim durumu"değişkenine göre
anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık
davranışları ve iş doyumu cinsiyet, eğitim durumu, mesleki kıdem değişkenlerine
göre anlamlı bir farklılık göstermemiştir. Öğretmen algılarına göre okul
yönetişimi ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu
arasında pozitif yönlü orta düzeyli anlamlı bir ilişkinin olduğu görülmüştür.
Okul yönetişimi boyutlarının, öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışları
ile iş doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Okul
yönetişiminin örgütsel vatandaşlık davranışları üzerindeki etkisinde iş
doyumunun aracılık rolü olduğu tespit edilmiştir.
Sonuçlar: Okul yönetişimi, öğretmenlerin
örgütsel vatandaşlık davranışları ve iş doyumu üzerinde olumlu düzeyde bir
etkiye sahiptir. Okul yönetişiminin öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık
davranışları üzerindeki etkisinde iş doyumunun aracılık rolü vardır.
Anahtar
Kelimeler: Yönetişim, örgütsel
vatandaşlık davranışları, iş doyumu