Resimsel mekânda ışık türleri


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Rıdvan HASANOĞLU

Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu

Özet:

Işık, etki ettiği alanda beyin aracılığıyla çevremizi daha iyi tanımamıza yardımcı olan, ufkumuzun genişlemesine olanak sağlayan, dar bir alandan çıkmamızda yol gösterici olan gizemli bir unsurdur. Yerleşik hayata geçişten itibaren insanların yurt edinme çabalarında gün ışığından yararlanma istekleri, kurdukları mekânlarda arzuladıkları ışık etkisi oldukça belirgindir. Sanat tarihi sürecinde, farklı görme biçimleri ile şekillenmiş olan çeşitli tarz ve üsluptaki eserler, fiziksel, psikolojik ve sanatsal anlamda 'ışık' kavramı çerçevesinde incelenmeyi hak eder. Gerek mimari alanda gerekse resim sanatı alanında ışık faktörü, kültürel, coğrafi, doğal, beşeri vb. nedenlerle, oldukça geniş bir çerçevede yankı bulmuştur. Bu çalışmada, hem sanatçı açısından, hem sanat alımlayıcısı açısından 'görme eylemi'nin niteliğini belirleyen ışığın plastik-estetik ifadesel olanakları sorgulanmıştır. Tarihsel süreçte, ışığın nasıl bir değişime uğradığı, etki ettiği alanlara yansıma şeklinin ne olduğu mekân kavramı çerçevesinden incelemeye alınmıştır. İnsanoğlunun kendi penceresini yaşayış ve inanışlara göre oluşturduğu mekânlarda ışığı ele alış ve kullanış biçimi neden-sonuç ilişkisi kurularak anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Resim tarihinde ışık, her sanatçıya özgün olma olanağı ve özgürleştirici resimsel bir mekân kurmasına olanak sağlamıştır. Maddi ve manevi bir unsur olarak ışık, resimsel mekânda, mutlak, göreceli ve ilişkisel mekân bağlamında ele alınmıştır.