Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Atatürk Üniversitesi, Güzel Sanatlar Enstitüsü, Resim Anasanat Dalı, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2019
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Rıdvan HASANOĞLU
Danışman: Fevziye Eyigör Pelikoğlu
Özet:
Işık, etki ettiği alanda beyin aracılığıyla çevremizi daha
iyi tanımamıza yardımcı olan, ufkumuzun genişlemesine olanak sağlayan, dar bir
alandan çıkmamızda yol gösterici olan gizemli bir unsurdur. Yerleşik hayata
geçişten itibaren insanların yurt edinme çabalarında gün ışığından yararlanma
istekleri, kurdukları mekânlarda arzuladıkları ışık etkisi oldukça belirgindir.
Sanat tarihi sürecinde, farklı görme biçimleri ile şekillenmiş olan çeşitli
tarz ve üsluptaki eserler, fiziksel, psikolojik ve sanatsal anlamda 'ışık'
kavramı çerçevesinde incelenmeyi hak eder. Gerek mimari alanda gerekse resim
sanatı alanında ışık faktörü, kültürel, coğrafi, doğal, beşeri vb. nedenlerle,
oldukça geniş bir çerçevede yankı bulmuştur. Bu çalışmada, hem sanatçı
açısından, hem sanat alımlayıcısı açısından 'görme eylemi'nin niteliğini
belirleyen ışığın plastik-estetik ifadesel olanakları sorgulanmıştır. Tarihsel
süreçte, ışığın nasıl bir değişime uğradığı, etki ettiği alanlara yansıma
şeklinin ne olduğu mekân kavramı çerçevesinden incelemeye alınmıştır.
İnsanoğlunun kendi penceresini yaşayış ve inanışlara göre oluşturduğu
mekânlarda ışığı ele alış ve kullanış biçimi neden-sonuç ilişkisi kurularak
anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Resim tarihinde ışık, her sanatçıya özgün olma
olanağı ve özgürleştirici resimsel bir mekân kurmasına olanak sağlamıştır.
Maddi ve manevi bir unsur olarak ışık, resimsel mekânda, mutlak, göreceli ve
ilişkisel mekân bağlamında ele alınmıştır.